واکاوی نقش محصولات استراتژیک در معیشت پایدار روستایی(مطالعه موردی: تولید زعفران در دهستان رشتخوار)

محصول زعفران به عنوان گران ترین محصول کشاورزی و دارویی جهان، به دلایلی چون بهره وری بالای آب در مقایسه با سایر محصولات کشاورزی، اشتغال روستاییان و جلوگیری از مهاجرت آن ها، ارزش والای دارویی و ادویه ای، سهولت نگهداری و حمل و نقل و از همه مهم تر درآمدزایی بالای آن نسبت به سایر محصولات کشاورزی، یک محصول کشاورزی قابل توجه محسوب می گردد. بر این اساس، با توجه به مستعد بودن برخی از نقاط ایران در تولید زعفران، بررسی اثرات معیشتی آن در سطح روستاهای فعال در تولید زعفران، امری کاملا ضروری به نظر می رسد. لذا هدف تحقیق حاضر، ارزیابی وضعیت تولید زعفران و نقش آن در معیشت خانوارهای روستایی دهستان رشتخوار است. این پژوهش به روش توصیفی – تحلیلی انجام گردیده است. در این راستا، نقش زعفران در 355 خانوار زعفران کار ساکن در 13 روستای بالای 100 خانوار این دهستان مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، ابتدا ضمن مطالعات اسنادی و بازدید های اولیه میدانی، طیف گسترده ای از شاخص ها تعیین گردید. سپس جمع آوری داده ها بر اساس شاخص های انتخابی و با استفاده از پرسشنامه های روستا و خانوار انجام شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از تحلیل های آماری و فضایی و نرم افزارهای Expert choice، SPSS و ArcGIS استفاده گردید. یافته های تحقیق نشان می دهد که درآمدهای سالانه حاصل از تولید زعفران در 9/43 درصد از خانوارهای مورد مطالعه، بیش از سایر درآمدها است. همچنین از تجزیه وتحلیل داده های مورد مطالعه می توان استنباط نمود که تولید زعفران بر بهبود وضعیت معیشت ساکنان روستاهای دهستان رشتخوار تاثیر چشم گیری دارد و این امر باعث تقویت انگیزه ماندگاری خانوارهای ساکن در این دهستان شده است.