نقد و بررسی کتاب «الاسرار المرفوعه فی الاخبار الموضوعه»

ملا علی قاری از علمای متاخر اهل سنت است که در کتاب «الاسرارالمرفوعه » به بررسی اخبار موضوع ، همت گماشته است. اهمیت بحث از حدیث موضوع در این است که گاهی احادیث سست ، موجب وهن اسلام می شود و ا همیت نقد کتاب مورد بحث در این است که مولف از آثار متقدمین در این فن ، بهره برده و به بررسی «احادیث موضوعه » مشهور بین عموم مردم ، اکتفا کرده است . انگیزه مصنف ، تمییز بین موضوع و مرفوع است که احادیث موضوعه اجماعی را جمع و گاهی تصحیح کرده است . ایشان به اموری که در شناخت مجعولات ، مشهورند ولی صحیح نیستند و علایم بازشناسی موضوع می پردازد. برخی احادیث این کتاب ، موقوف اند. برخی را از مفتریات شیعه دانسته ؛ در حالی که مستندات مهمی بر آن وجود دارد مثل حدیث وصیت و خلافت و ردالشمس بر علی(ع). قاری چند قاعده برای شناخت موضوعات مطرح کرده که از آن جمله است: نسبت گزاف به پیامبر(ص)، تکذیب حدیث با حس و تجربه، بی پایه و بی ارزش بودن حدیث که مورد تمسخر واقع شود، تناقض با سنت صریحه ، حدیثی که ادعا شود که پیامبر(ص) در حضور صحابه کاری انجام داد ولی صحابه اتفاق بر کتمان آن داشته باشند و نقلش نکرده باشند مثل حدیث غدیر که کلام ایشان صحیح نیست ؛ زیرا حدیث غدیر را تعداد زیادی نقل کرده اند و علامه امینی متذکر آنها شده است. ایشان در آخر کتاب ، چند علامت کلی مثل احادیث فضائل سور، فضیلت و یا ذم برخی صحابه و افراد و شهرها و... را برای احادیث موضوعه ذکر کرده که مواردی از آنها می تواند صحیح باشد.