بررسی سندی و محتوایی گزاره «الملک یبقی مع الکفر و لا یبقی مع الظلم»

نقد و بررسی سندی و محتوایی گزاره ها، برای نشان دادن تمایز روایات معصومان (ع) از گزاره های حدیث نما، ضرورتی انکار ناپذیر است. بررسی سندی و محتوایی گزاره «الملک یبقی مع الکفر و لا یبقی مع الظلم»، نشان می دهد این جمله نه تنها سند معتبر ندارد، که برخی از حدیث پژوهان انتساب آن را به معصوم (ع) انکار کرده اند. افزون بر این، محتوای قابل قبولی نیز ندارد. سه مفهوم احتمالی این گزاره: «لزوم استمرار حکومت عادل هرچند کافر باشد و سقوط حکومت ظالم هرچند مومن باشد»، «دلالت استمرار و اضمحلال حکومت ها بر عدالت و عدم عدالت آنها» و «دلالت عدالت و ستم حکومت ها بر حقانیت و عدم حقانیت آنها»، با آیات قرآن، روایات و شواهد تاریخی ناسازگار است. البته اگر منظور از آن، تاکید بر اهمیت یک عامل از میان مجموعه عوامل دخیل در استمرار و اضمحلال حکومت ها باشد، قابل پذیرش و همسو با قرآن، روایات و شواهد تاریخی است.