روش نقد آرای اجتهادی

نقد نظریه ها و اندیشه ها لزوما به معنای رد و یا مقابله با آن نیست ، بلکه نقد به معنای بررسی و ارزیابی ریشه ها، ابعاد و لوازم یک اندیشه به شکل منصفانه است . به طور طبیعی، همان گونه که تفسیر و برداشت محض از نظریه ها منوط به اصول و قواعد ویژه است، نقد آن هم مقتضی رعایت اسلوب مشخصی است که بدون رعایت چهارچوب آن، ضریب موفقیت هرگونه مواجهه انتقادی، تنزل پیدا خواهد کرد. تعداد و ترتیب دقیق قواعدی که روش شناسی نقد مبتنی بر آن هاست ممکن است وابسته به نوع اثر و رویکرد نوسان داشته باشد. اما در نقد آرای اجتهادی که غالبا مستند به قرآن کریم و سنت است، گام نخست درک روشن از طبقه بندی علوم به اعتباریات و تکوینیات است. مرحله بعد، شناخت پیشینه ها، پیش فرض ها و لوازم نظریه هاست که بدون آن تصور از ماهیت اثر مورد نقد، ناقص خواهد بود. همچنین منتقد باید از خلط انگیزه ها با انگیخته ها اجتناب کند تا مبادا به جای نقد علمی، به ورطه های منازعات شخصی سقوط کند و در تمام مراحل، از انصاف فاصله نگیرد. علاوه براین، نقد آرای اجتهادی، قواعدی دارد که با نگاه موردی به مسائل فقه، قابل شناسایی است.