پهنه بندی استعداد اراضی نسبت به وقوع زمین لغزش با روش های دمپسترشیفر و نسبت فراوانی در حوضه سرخون کارون

سابقه و هدف زمین لغزش ها یکی از مخاطرات مهم زمین شناسی در سراسر جهان می باشند. توسعه شهرهای و سازه های دست انسان بر روی مناطق به ‏طور بالقوه خطرناک همه ساله موجب خسارات گسترده به زیرساخت ها و گاهی اوقات موجب خسارات جانی می شود. شناسایی عوامل ‏موثر بر زمین لغزش های موجود در یک حوضه و پهنه بندی خطر آن یکی از ابزارهای اساسی جهت دستیابی به راهکارهای کنترل این ‏پدیده و انتخاب مناسب ترین و کاربردی ترین گزینه موثر می باشد. از این رو، این پژوهش با هدف شناسایی عوامل موثر در ایجاد پدیده ‏زمین لغزش و مشخص کردن مناطق دارای پتانسیل جهت پهنه بندی زمین لغزش در حوضه سرخون کارون با استفاده از روش های ‏دمپستر-شفر و نسبت فراوانی انجام گرفته است.‏
مواد و روش ها بدین منظور پس از تهیه نقشه پراکنش زمین لغزش با استفاده از پیمایشات میدانی و تفسیر عکس های هوایی، لایه های اطلاعاتی فاصله از ‏آبراهه، فاصله از گسل، طبقات ارتفاعی، شیب، جهت شیب، شاخص رطوبت (TWI) ،فاصله از جاده، کاربری اراضی، لیتولوژی و شاخص ‏توان حمل جریان (SPI) به عنوان عوامل موثر در وقوع زمین لغزش در منطقه مورد مطالعه انتخاب گردیدند و پس از اعمال روش های ‏دمپستر-شفر و نسبت فراوانی نقشه های نهایی پهنه بندی تهیه گردید. برای محاسبه وزن عوامل موثر از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی ‏کارشناسی در نرم افزار ‏expert choice‏ استفاده گردید. به منظور صحت سنجی روش های مورد استفاده از منحنی ‏ROC‏ استفاده ‏گردیده است.‏
یافته ها اصلی ترین عوامل در بروز زمین لغزش های این منطقه بر اساس مشاهدات میدانی و نظرات کارشناسی شامل لیتولوژی، فاصله از جاده و ‏شیب به ترتیب با کسب امتیازات (181/0، 163/0، 145/0) می باشند و در مقابل عوامل بارندگی، شیب و شاخص خیسی (TWI) به ترتیب ‏با کسب امتیازات (018/0، 036/0، 054/0) کمترین تاثیر را در وقوع زمین لغزش داشته اند. طبق نتایج مدل نسبت فراوانی مقدار AUCبالاتری (927/0) را نسبت به مدل دمپستر-شیفر (858/0) کسب نمود که این موضوع بیانگر همبستگی بالا بین نقشه خطر تهیه شده و ‏نقشه پراکنش زمین لغزش و ارزیابی بهتر مدل نسبت فراوانی نسبت به مدل دمپستر-شیفر می باشد.‏
نتیجه گیری نتایج حاصل از صحت سنجی نشان داد که مدل نسبت فراوانی دارای کارایی و دقت بالاتری نسبت به مدل دمپستر-شفر جهت تهیه نقشه ‏پهنه بندی می باشد. بر اساس نتایج حاصل از مدل نسبت فراوانی 21128200متر مربع (05/7 درصد) از منطقه در کلاس خطر خیلی کم، ‏‏67144500متر مربع (45/20 درصد) از منطقه در کلاس خطر کم، 90113400 متر مربع (45/27 درصد) از منطقه در کلاس خطر متوسط، ‏‏91733400 متر مربع (94/27 درصد) از منطقه در کلاس زیاد و در نهایت 56160000 متر مربع (11/17 درصد) از منطقه در کلاس خیلی ‏زیاد قرار گرفته است.