تبیین مفهوم محیط و جامعه در پرستاری بر مبنای منابع اسلامی

برای ارائه خدمات موثر به جامعه باید مفاهیم حرفه ای را در دامنه اعتقادی و فرهنگی همان جامعه تعریف کرد. از آنجا که محیط و جامعه از مفاهیم مهم در پرستاری به شمار می روند که مفهوم یابی آنان در راستای ارتقاء سلامت جامعه بسیار مهم است. لذا در این مطالعه مفهوم محیط و جامعه بر مبنای متون اسلامی تعریف می گردد.
این مطالعه با شیوه اقتباس مفهوم در تعریف مفهوم واکر و اوانت (2005) در سال 94-1393 انجام شد. در نهایت پس از مطالعه متون اسلامی و تفاسیر شیعی، مفهوم از تئوری آیت الله جوادی آملی و استاد شهید مرتضی مطهری اقتباس گردید و منطبق با پرستاری و مشخصه های آن بازتعریف شد.
در اسلام دو جزء محیط طبیعی و اجتماعی وجود دارد که دائما انسان با آنان در تعامل است به علاوه، این دو بر یکدیگر هم اثر دارند. محیط طبیعی بر اساس خلیفه الله بودن انسان در زمین وظیفه دارد در خدمت انسان باشد. اصلاح یا فساد محیط طبیعی بر انسان موثر است ولی تعیین کننده نهایی خود انسان است. انسان و محیط اجتماعی هر کدام هویتی مستقل دارند. انسان نیاز به زندگی اجتماعی دارد و اجتماع نیز از افراد تشکیل شده، این دو ضمن اثرگذاری برهم، برطرف کننده مسئولیت انسان برای ارتقا خود نیستند.
از آنجا که در تعریف اسلامی انسان علیرغم اثرپذیری از محیط مطیع آن نیست، این تفاوت معنایی ایجاد شده سبب می شود عملکرد پرستاران در سلامت جامعه تنها برگرفته از رخدادهای زندگی انسان و بر اساس تجربیات او نباشد. به علت این تفاوت مهم اسلام با الگوهای سلامت جامعه متداول، نیاز به طراحی برنامه های سلامت جامعه بر مبنای مفهوم اسلامی احساس می شود.