ارزیابی کارایی روش های AHP و AHPگروهی در انتخاب بهترین گونه پیکان ماسه ای جهت تثبیت ماسه های روان (مطالعه موردی: ریگ نجارآباد)

یکی از مهم ترین معضلات محیطی منطقه طرود هجوم ماسه های روان به سازه های انسانی و مناطق مسکونی می باشد که نیازمند بررسی دقیق و ارائه راه حل اصولی و کاربردی می باشد. بدین منظور در مقاله حاضر با استفاده از دو روش تصمیم گیری چند معیاره شامل روش های AHP و GAHP به انتخاب بهترین گونه گیاهی پیکان ماسه ای در ریگ نجار آباد واقع در جنوب شرقی شهرستان شاهرود پرداخته شد. بدین منظور، پس از مشخص کردن منطقه مورد مطالعه با استفاده از تصاویر ماهواره ای و عکس های هوایی، بررسی های میدانی آغاز شده و با استفاده از ترانسکت بر اساس روش تک بعدی و واحد نمونه برداری طولی، 4 نوع پیکان ماسه ای شامل گونه های گیاهی الحاجی مانیفرا (A. Mannifera) ، سیدلیتزیا فلوریدا S. Florida)) ، ریوماریا تورکستانیکا R. Turcestanica)) و زیگوفیلوم یوریپتروم Z. Eurypterum)) مشخص و خصوصیات مرفومتریک آنها شامل طول پیکان ماسه ای، حجم پیکان ماسه ای، حداکثر عرض پیکان ماسه ای، قطر تاج پوشش و ارتفاع گیاه اندازه گیری گردید، درگام بعد اقدام به انتخاب بهترین گونه با استفاده از روش های AHP و GAHP گردید. نتایج پژوهش حاضر بیانگر این نکته است که روش GAHP کارایی بالاتری را نسبت به روش AHP در تعیین گونه های مناسب از خود نشان داده است. گونه Z.Eurypterum در روش GAHP با کسب (57/0 امتیاز) و در روش AHP با کسب (47/0 امتیاز) بیشترین تاثیر را در تثبیت ماسه های روان در منطقه مطالعاتی داشته است. بر اساس نتایج، برای اجرای طرح های تثبیت ماسه های متحرک در منطقه مورد مطالعه، در درجه اول توسعه پیکان های ماسه ای گونه Z.Eurypterum و در مرحله دوم پیکان های ماسه ای گونه A.Mannifera بیشترین اهمیت را دارند و در صورت توسعه و اجرای آن بالاترین بهره وری را خواهند داشت. نتایج حاصل از مقاله حاضر در زمینه طرح های تثبیت ماسه های روان می تواند مورد استفاده برنامه ریزان محیطی قرار گیرد.