مطالعه تغییرات غلظت هورمون های کورتیزول و تیروئیدی، و هم بستگی بین آن ها در طی دوره آبستنی، شیرواری و خشکی بز نژاد سانن

اهمیت هورمون های کورتیزول و تیروئیدی در روندهای متابولیسمی از دیرباز مورد تاکید قرار گرفته است. هدف از انجام این پژوهش، مطالعه تغییرات غلظت هورمون های کورتیزول و تیروئیدی سرم، و هم بستگی بین آن ها در طی دوره آبستنی، شیرواری و خشکی در بز نژاد سانن است. برای انجام پژوهش حاضر از 20 راس بز ماده سه ساله (20/2±2/30 کیلوگرم) نژاد سانن با نمره وضعیت بدنی 5/3 (در زمان شروع آزمایش) استفاده شد. این دام ها در شرایط مدیریتی یکسان و برنامه تغذیه ای مشخص (متناسب با احتیاجات نگهداری و فیزیولوژیک هر دوره) نگهداری شدند. حیوانات در زمان های خشکی (دو ماه قبل از آبستنی)، 4 ماه آبستنی تک قلو (اتمام ماه چهارم)، یک ماه پس از زایش (دوره شیرواری) تحت مطالعه قرار گرفتند. غلظت سرمی هورمون کورتیزول روند افزایشی و هورمون های تیروئیدی روند کاهشی معنی داری در طی سه دوره مختلف مطالعه (از خشکی به آبستنی و از آبستنی به شیرواری) داشت (05/0>P). در دوره آبستنی، هم بستگی منفی معنی داری بین غلظت هورمون کورتیزول با تیروکسین (05/0>P و ضریب هم بستگی 44/0-) و غلظت هورمون کورتیزول با تری یدوتیرونین (01/0>P و ضریب هم بستگی 88/0-) دیده شد. اما غلظت هورمون کورتیزول در زمان شیرواری، با سطح سرمی هورمون های تیروئیدی هم بستگی نداشت. هر چند این تغییرات نمی تواند نشان دهنده وجود بیماری باشد اما مقادیر غلظت هورمون های کورتیزول و تیروئیدی ارائه شده، می تواند به عنوان شاخصی به منظور ارزیابی وضعیت متابولیک در شرایط مختلف فیزیولوژیک بز های نژاد شیری باشد.