ارزیابی و تحلیل ریسک های زیست محیطی تالاب بین المللی خورخوران با استفاده از روش های تصمیم گیری چند معیاره

ارزیابی ریسک زیست محیطی یک ابزار مهم در مدیریت محیط زیست به منظور کاهش مخاطرات در اکوسیستم ها و دست یابی به توسعه پایدار به شمار می رود که امروزه در برنامه ریزی ها و سیاست گذاری های کشورهای مختلف جهان مورد توجه قرار گرفته است. تالاب ها اکوسیستم های حساس و بسیار ارزشمندی هستند که در سال های اخیر با توجه به فعالیت های مخرب انسانی با مخاطرات فراوانی مواجه شده اند. استفاده از روش های ارزیابی ریسک زیست محیطی یکی از ابزارهای مهم در مطالعات مدیریت محیط زیست و شناسایی و کاهش عوامل بالقوه آسیب رسان محیط زیستی برای حصول به توسعه پایدار است. این تحقیق به منظور شناسایی، رتبه بندی و ارزیابی ریسک های زیست محیطی تهدید کننده تالاب بین المللی خورخوران و ذخیره گاه زیست کره حرا، در استان هرمزگان در سال 1393 به انجام رسید. برای این منظور ابتدا با استفاده از روش دلفی ریسک های شاخص تالاب شناسایی و به منظور رتبه بندی و مشخص نمودن اولویت عوامل تهدید، از روش های تصمیم گیری چند معیاره AHP و TOPSIS استفاده گردید. در نهایت اولویت بندی33 عامل ریسک در دو گروه طبیعی و زیست محیطی (ریسک های فیزیکی، بیولوژیکی، اقتصادی-اجتماعی و فرهنگی) بر اساس سه شاخص شدت اثر، احتمال وقوع و حساسیت محیط پذیرنده صورت پذیرفت. نتایج حاکی از آن است که به ترتیب برحسب میزان نزدیکی (CL+) از بین معیارهای زیست محیطی، آلودگی های نفتی (8819/0)، صید بی رویه و غیرمجاز (8770/0) و قاچاق سوخت (7106/0) و از میان معیارهای طبیعی، خشکسالی و تغییرات اقلیم (7211/0) در اولویت های اول و سایر ریسک ها در رتبه های بعدی جای دارند. با توجه به نتایج به دست آمده اولویت های مدیریتی و برنامه ریزی در جهت کاهش تاثیر و پیامدهای ریسک ها که اثرات جبران ناپذیری بر محیط زیست و عملکرد تالاب دارند، می بایست مورد توجه جدی قرار گیرند.