بررسی تحمل به شوری بوته های نسل F2 حاصل از تلاقی سه رقم برنج (Oryza sativa) در مرحله جوانه زنی

تنش شوری از جمله تنش های محیطی است که کشت برنج را محدود می کند. بررسی وضعیت تحمل و حساسیت در بوته های نسل تفرق، یکی از راه های دستیابی به ارقام متحمل می باشد. به منظور بررسی تاثیر تنش شوری (80 میلی مولار کلرید سدیم) روی نتاج نسل دوم حاصل از تلاقی سه رقم برنج (دولار با 304 و غریب با 304) و مقایسه آن ها با والدین و دسته بندی آن ها از نظر تحمل به شوری، ابتدا آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار انجام شد تیمارها شامل والدین تلاقی به همراه دو رقم یاسوج و کامفیروز بود و سپس ارقام شاهد به همراه نتاج نسل دوم به صورت آگمنت با طرح پایه کاملا تصادفی بررسی گردیدند. در مرحله جوانه زنی، رقم دولار در تمامی صفات اندازه گیری شده به جز درصد جوانه زنی، دارای کمترین مقدار بوده و نسبت به شوری رقمی حساس بود، ولی ارقام غریب و کامفیروز نسبت به شوری متحمل بودند. در هر دو تلاقی، نتاج نسل دوم برای صفات اندازه گیری شده تنوع نشان دادند. مقدار وراثت پذیری عمومی (به ترتیب برای تلاقی دولار با 304 و غریب با 304) برای صفات طول ساقه چه (5/98% و 96%)، طول ریشه چه (8/90% و 86%) و وزن تر ساقه چه (8/95% و 7/92%) بالا بود و در نتیجه می توان در مورد این صفات انتخاب را بر اساس فنوتیپ انجام داد. مقدار وراثت پذیری عمومی برای صفات وزن تر ساقه چه و طول ریشه چه در نتاج نسل دوم حاصل از تلاقی رقم دولار با رقم 304 بیشتر از نتاج نسل دوم تلاقی غریب با 304 بود. با توجه به وضعیت نتاج نسل دوم و وراثت پذیری به دست آمده، می توان نتیجه گرفت که از بین دو تلاقی مزبور، تلاقی دولار با 304 برای اصلاح برنج از نظر تحمل به شوری در مرحله جوانه زنی مفیدتر می باشد.
جنبه های نوآوری: 1.برای اولین بار طرح آگمنت در تحقیقی آزمایشگاهی برای بررسی ژنوتیپ های بدون تکرار در نسل تفرق استفاده شد.
2.بررسی تحمل و حساسیت ژنوتیپ ها با توجه به تعریف بازه های آماری انجام شد.
3.معرفی تلاقی برتر جهت تکرار در سطح مزرعه شد.