مقایسه رشد و نمو فنولوژی جمعیت های یولاف وحشی زمستانه (Avena ludoviciana Durieu)

بهینه سازی کنترل یولاف وحشی در غلات، مستلزم پیش بینی دقیق مراحل نموی این علف هرز در طول فصل رشدی است. در این زمینه بررسی به صورت کرت های دو بار خردشده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1392-1391 در پردیس دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران، انجام شد. کرت اصلی شامل پنج تاریخ کاشت (26 مهر، 14 آذر، 30 دی، 24 اسفند و 4 اردیبهشت)، کرت فرعی تیمار رطوبتی (آبیاری و بدون آبیاری) و کرت فرعی فرعی شش جمعیت یولاف وحشی (اهواز، شیراز، قائم شهر، کرج، قزوین، اصفهان، کرمانشاه و کامیاران) بود. صفات تاریخ سبز شدن، پنجه زنی، ساقه رفتن، خوشه رفتن و رسیدگی شش جمعیت یولاف وحشی در طی فصل رشد یادداشت برداری و در مرحله رشدی زادوکس 92 (مرحله رسیدگی) خوشه ها گرد آوری شدند. سرعت سبزشدن در دو جمعیت یولاف وحشی کامیاران (11/0) و کرج (1/0) به ازای افزایش هر واحد دما در مقایسه با دیگر جمعیت های یولاف وحشی بالاتر بود. گیاهچه های جمعیت کامیاران در مقایسه با دیگر جمعیت ها، با میزان دمای دریافتی (درجه روز رشد) کمتری هر مرحله رشدی را سپری کرد. بنابر نتایج تجزیه چند متغیره جمعیت های یولاف وحشی را می توان در چند دسته گنجاند. دو جمعیت کامیاران و کرمانشاه از لحاظ وزن بذر، سرعت سبزشدن و ارتفاع بوته همبستگی بالاتری را نشان می دهند و به هم نزدیک ترند. جمعیت اهواز نسبت به دیگر جمعیت ها تفاوت بیشتری نشان داده و رشد آن با دما ارتباط نزدیکی داشته است. احتمالا به دلیل بارندگی بالا در مازندران سرعت پنجه زنی و به ساقه رفتن در این جمعیت (اکوتیپ) بیشتر بوده است. به دلیل همزمانی رشد و نمو یولاف وحشی و گندم مدیریت و مهار این علف هرز با پیش بینی به هنگام مراحل رشدی از راه شاخص درجه روز رشد، می توان در بهینه سازی مدیریت و مهار از جمله تعیین زمان دقیق کاربرد علف کش ها همراه با کاهش میزان سموم که کاهش آلودگی های زیست محیطی را به دنبال خواهد داشت اقدام کرد و موفق بود.