تاثیر سطوح مختلف حاصلخیزکننده های آلی و شیمیایی بر عملکرد، شاخص برداشت و درصد عصاره گیاه دارویی شاهدانه (Cannabis sativa L.)

یکی از نیازهای مهم در برنامه ریزی زراعی به منظور حصول عملکرد بالاتر گیاهان دارویی، ارزیابی سیستم های مختلف تغذیه گیاه است. جهت بررسی تاثیر سطوح مختلف کودهای دامی و شیمیایی بر گیاه دارویی شاهدانه آزمایشی در سال 1394 به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه ی تحقیقاتی دانشکده ی کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام گرفت. فاکتورهای مورد آزمایش شامل: کود دامی (صفر، 10، 20 و 30 تن در هکتار کود گاوی پوسیده شده) به عنوان کرت اصلی و کود نیتروژن (صفر، 50 و 100 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار از منبع کود اوره) به همراه کود فسفر (صفر و 80 کیلوگرم فسفر خالص در هکتار از منبع کود سوپرفسفات تریپل) به عنوان کرت فرعی و به صورت فاکتوریل بودند. اعمال کودهای دامی، فسفر و نیمی از کود نیتروژن قبل از کاشت و نیمی دیگر از کود نیتروژن به صورت سرک انجام شد. صفات مورد مطالعه در این آزمایش شامل درصد بوته های ماده، ارتفاع و قطر ساقه، عملکردهای ساقه، برگ، دانه و بیولوژیک، وزن هزار دانه، شاخص برداشت و درصد عصاره گیاه بودند. نتایج نشان داد که نوع مدیریت حاصلخیزی خاک تاثیر معنی داری بر درصد بوته های ماده شاهدانه نداشت. با افزایش سطوح کود دامی و کودهای شیمیایی نیتروژن و فسفر، ارتفاع و قطر ساقه، عملکرد ساقه و برگ و میزان عصاره برگ افزایش یافت. فسفر وزن هزاردانه را به میزان 18/11 درصد افزایش داد. تیمار 20 تن کود دامی به همراه 100 کیلوگرم نیتروژن و 80 کیلوگرم فسفر در هکتار بالاترین عملکرد ساقه و برگ را به ترتیب به میزان 83/2541 و 6/ 7001 کیلوگرم در هکتار تولید نمود. تیمار 30 تن کود دامی به همراه 50 کیلوگرم نیتروژن و 80 کیلوگرم فسفر در هکتار نیز در افزایش عملکرد ساقه موثر بود. در این آزمایش، مقادیر 20 تن کود دامی به همراه 100 کیلوگرم نیتروژن و 80 کیلوگرم فسفر در هکتار و همچنین مقادیر 30 تن کود دامی به همراه 50 کیلوگرم نیتروژن و 80 کیلوگرم فسفر در هکتار تیمارهای مطلوب برای افزایش عملکرد شاهدانه بودند. لذا استفاده تلفیقی از کودهای دامی و شیمیایی در مقایسه با کاربرد هریک از آن ها به تنهایی، تاثیر مثبت بیشتری بر رشد و عملکرد شاهدانه دارد. همچنین در تغذیه این گیاه باید به هدف تولید از شاهدانه توجه داشت.