روند توسعه سطح برگ، تجمع ماده خشک و پرشدن دانه باقلا (Vicia faba L.) تحت تاثیر تاریخ کاشت و اندازه بذر

شاخص سطح برگ و ماده خشک رابطه تنگاتنگی با عملکرد دانه دارند. به منظور بررسی تاثیر اندازه بذر در تاریخ های مختلف کاشت بر روند توسعه سطح برگ، تجمع ماده خشک و پرشدن دانه باقلا، آزمایشی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی به صورت کرت های خردشده در چهار تکرار در سال زراعی 93-1392 در مزرعه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان به اجرا درآمد. تاریخ کاشت (18 آبان، 28 آذر، 22 بهمن و 20 اسفند) به عنوان عامل اصلی و اندازه بذر (ریز، متوسط، درشت) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. اندازه گیری سطح برگ در طول فصل رشد با فواصل زمانی یک هفته با استفاده از دستگاه سطح برگ سنج انجام شد. نتایج نشان داد که بین اندازه بذر و تاریخ کاشت برای حداکثر شاخص سطح برگ (LAImax)، عملکرد ماده خشک (BY) و عملکرد دانه (GY) اثر معنی داری وجود دارد. LAImax بین 75/0 و 3/5، BY بین 56/2 و 05/12 تن در هکتار و GY بین 43/0 و 20/5 تن در هکتار متغیر بود. کم ترین مقادیر در مورد هر سه صفت یاد شده از ترکیب تیمارهای آخرین تاریخ کاشت و بذر ریز به دست آمد. بیش ترین LAImaxدر تاریخ کاشت اول و بذر درشت، و بیش ترین BY و GY در اولین تاریخ کاشت و استفاده از بذر متوسط و درشت مشاهده شد. زمان لازم برای رسیدن به LAImax و 50 درصد تجمع ماده خشک (Wmax) و همچنین طول دوره پرشدن دانه (SFP) با تاخیر در کاشت به طور قابل توجهی کاهش یافت به طوریکه از 80 روز در تاریخ کاشت آبان به 33 روز در تاریخ کاشت اسفند رسید. همچنین، در شرایط محیطی انجام آزمایش بین اندازه بذرهای مورد استفاده برای کاشت و حداکثر شاخص سطح برگ و همچنین حداکثر ماده خشک تجمعی و حداکثر ماده خشک تجمع یافته در دانه (عملکرد دانه) در واحد سطح همبستگی مثبتی مشاهده شد. با این حال، با توجه به تاثیر شرایط محیطی بر نتایج، تکرار آزمایش به مدت سه سال پیش از توصیه نتیجه یاد شده به تولیدکنندگان ضروری می باشد.