برهم کنش محدودیت تشعشع و نیتروژن بر رقابت دو گیاه چهارکربنه ارزن دم روباهی (Setaria italica L.) و تاج خروس سفید (Amaranthus albus L.)

به منظور بررسی توان رقابتی علف هرز تاج خروس سفید در مزرعه ارزن و واکنش رشد و عملکرد این گیاهان به برهم کنش مقادیر مختلف تشعشع و نیتروژن، دو آزمایش مجزا بصورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام گرفت. تشعشع به عنوان عامل اصلی در سه سطح (عدم سایه دهی، 41 و 75 درصد سایه دهی) و تراکم تاج خروس سفید به عنوان عامل فرعی در سه سطح (0، 12 و 24 بوته در متر مربع) در دو آزمایش مجزا، یکی در شرایط کاربرد 150 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن و دیگری در شرایط عدم کاربرد نیتروژن بررسی گردید. کاربرد نیتروژن باعث افزایش معنی دار ارتفاع، درصد ورس، تعداد برگ، طول پانیکول، زیست توده و عملکرد دانه ارزن و همچنین ارتفاع تاج خروس سفید گردید. سایه دهی در سطح 75 درصد منجر به افزایش درصد ورس ارزن و کاهش زیست توده و عملکرد دانه آن گردید و در عین حال ارتفاع بوته تاج خروس را افزایش و تعداد شاخه و بذر آن را کاهش داد. تاثیر تراکم تاج خروس سفید نیز بر ارتفاع، قطر ساقه و عملکرد دانه ارزن و همچنین ارتفاع، تعداد شاخه های فرعی و تعداد بذر در بوته تاج خروس سفید معنی دار بود و در بالاترین سطح منجر به کاهش 21 درصدی عملکرد دانه ارزن در مقایسه با شاهد گردید. بر اساس نتایج، سایه می تواند باعث کاهش تعداد شاخه های فرعی و کاهش تولید بذر در تاج خروس شود. همچنین به نظر می رسد کمبود نیتروژن، کاهش قدرت رقابت علف هرز و از طرف دیگر کاهش تولید بذر و ایجاد آلودگی کمتری را به دنبال دارد.