مقایسه مدل های WEPP و هیدروفیزیکی برای برآورد میزان فرسایش خاک و تولید رسوب (مطالعه موردی: حوضه ی آبخیز چرداول)

حوضه ی آبخیز چرداول با مساحت 993 کیلومترمربع و متوسط ارتفاع 1351 متر، در شمال استان ایلام واقع شده-است. در این تحقیق، از دو مدل وپ و هیدروفیزیکی برای تخمین میزان فرسایش خاک و رسوب در حوضه ی چرداول استفاده شد. اطلاعات موردنیاز برای اجرای مدل وپ در شش سطح وارد شد که شامل فایل خاک، اقلیم، مدیریت، شیب، آبراهه و مخزن است. بر این اساس، اطلاعات موردنیاز برای ساخت فایل های خاک و مدیریت استخراج شد. در فایل خاک اطلاعاتی مانند بافت، ظرفیت تبادل کاتیونی، ماده آلی، مقدار سنگریزه، جریان هیدرولیکی موثر و تنش برشی بحرانی وارد شد. در فایل مدیریت نیز اطلاعاتی مانند کاربری اراضی، اعمال مدیریتی انجام شده، خصوصیات پوشش گیاهی، خصوصیات فیزیوگرافی و فنولوژیکی گیاهان غالب وارد شد. پس از ساخت کلیه ی فایل های موردنیاز، مدل وپ از طریق نرم افزار ژئو وپ اجرا شد. در این نرم افزار میزان فرسایش و رسوب به سه روش دامنه، حوضه ی آبخیز و مسیر جریان برآورد گردید که بر مینای آن میزان رسوب سالانه در حوضه ی رودخانه ی چرداول به ترتیب 64/7، 01/6 و 87/11 تن در هکتار است. بر این اساس، دو روش دامنه و مسیر جریان با 64/7 و 87/11 تن در هکتار در سال، به عدد مشاهده ای 5/10 نزدیک تر و برای برآورد میزان فرسایش و رسوب در منطقه ی موردمطالعه مناسب می باشد. در مدل هیدروفیزیکی، تجزیه وتحلیل داده ها و یافته های تحقیق برای بررسی توان رسوب دهی و فرسایش خاک در حوضه ی چرداول، نشان دادکه میزان تولید رسوب 066/8 تن در هکتار است. نتایج به دست آمده در روش هیدروفیزیکی، با احتساب R2 نتایج بهتری نسبت به R به دست آورد و مقایسه ی روش هیدروفیزیکی با احتسابR2 ، ضریب همبستگی بیشتری نسبت به R در مقایسه با آمار رسوب سنجی ایستگاه هیدرومتری چرداول نشان داد. در نهایت، نتایج به دست آمده از برآورد میزان فرسایش خاک و تولید رسوب در حوضه ی آبخیز چرداول نشان داد که مدل WEPP در برآورد میزان فرسایش خاک و تولید رسوب دقت بیشتری دارد. در این مدل، روش مسیر جریان برای برآورد میزان فرسایش خاک و تولید رسوب به عدد مشاهده ای در ایستگاه هیدرومتری نزدیک است.