مطالعه کاشی نگاره های قاجاری خانه های شیراز از منظر سراسطوره شناسی

هنر دوره قاجار از لحاظ محتوا و ماده، همچنین موضوع و نحوه اجرا دارای ویژگی های متمایز و منحصر به فردی است. یکی از محصولات هنری در خور تامل عصر قاجار، کاشی نگاره های فضاهای خصوصی و نیمه خصوصی کاخ ها و خانه های اعیان و اشراف است که استفاده از آن به ویژه در دوره ناصری اوج گرفت. این کاشی نگاره ها نمایانگر علایق و سلایق دوران خود هستند و از لحاظ نحوه پرداخت به مضامین و شیوه اجرا و بیان در نقشمایه ها خصوصیات شایان توجهی دارند؛ به نحوی که با بررسی آنها شاهد حضور هویت ایرانی، اسلامی و فرنگی به طور هم زمان هستیم. درک این موضوع نیازمند شناخت مفهوم سراسطوره ها و عملکرد هم زمان اسطوره های چندگانه در فضای معناشناختی فرهنگ و هنر دوره قاجار است.
این مقاله به تبیین مفهوم سراسطوره و بررسی سراسطوره های غالب در فرهنگ و هنر دوره قاجار با استناد به مجموعه ای بی بدیل از اسناد تصویری، یعنی کاشی های آراینده خانه های به جا مانده از دوره قاجار در شیراز و مطالعه تحلیلی برخی از این کاشی نگاره های پر شمار، پرداخته است. هدف این پژوهش معرفی و ارائه مستندات تصویری است که نظریه معاصر سراسطوره ها را تشریح می کند.