ارزیابی ارگونومیک پدال کلاچ در چند مدل از خودروهای رایج درخطوط تاکسیرانی شهر تهران

پدال کلاچ یکی از مهم ترین سیستم های کنترلی خودرو می باشد و بعنوان یک کنترلگر پایی به علت موقعیت قرارگیری و نوع مکانسیم عملکرد، در صورت طراحی نامناسب منجر به کاهش راحتی و ایجاد خستگی راننده و همچنین کاهش ایمنی خودرو می شود. در پژوهش حاضر، راحتی پدال کلاچ از دیدگاه ارگونومی در چند نوع خودروی رایج در خطوط تاکسیرانی شهر تهران بررسی شد.
در این مطالعه مقطعی و کاربردی ، 120 نفر از رانندگان خطوط تاکسیرانی شهر تهران به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی برای مطالعه انتخاب شدند و به منظور بررسی میزان خستگی و درجه ناراحتی ناشی از کلاچ گیری از دو روش عینی (نیروی فشار و رهایش، فرکانس و طول مدت کلاچ گیری) و روش ذهنی (پرسشنامه تخصصی) استفاده گردید. در روش عینی، نیروی فشار و رهایش با استفاده از دستگاه نیروسنج فشاری پیزوالکتریک و طول و مدت کلاچ گیری با کمک یک میکروسوئیچ به نام دیتالاگر ثبت گردید.
طبق نتایج، در تمامی بخش های بدنی درگیر در کلاچ گیری بعد از شیفت کاری تفاوت معنی داری در ناراحتی درک شده وجود دارد. ضمنا بیشترین ناراحتی به ترتیب در کمر (3/97) و زانو (3/86) و کمترین میزان ناراحتی در عضله روی ران (1/45) و جلوی ساق (1/98) گزارش شده است. همچنین بیشترین ناراحتی بیان شده مربوط به رانندگان خودروی پیکان و روآ می باشد. درخصوص نیرو و فرکانس کلاچ گیری مشاهده گردید که بیشترین میزان مربوط به خودروی پیکان است.
نتایج این پژوهش نشان می دهد که استفاده طولانی مدت از پدال کلاچ در همه خودروهای مورد آزمایش موجب ناراحتی معنی داری بعد از شیفت کاری می گردد. بنابر این پیشنهاد می شود که خودروهای خطوط تاکسیرانی در دراز مدت با نوع دنده اتوماتیک تعویض گردد و در کوتاه مدت خودروی پیکان و روآ که دارای بیشترین میزان ناراحتی می باشد با مدل های دیگر تعویض گردد.