نعت مفرد و دلالتهای آن در نامههای نهج البلاغه

نعت مفرد یکی از انواع نعت است که در چهار مورد اعراب، معرفه و نکره بودن، جنس و عدد، تابع منعوت خود است. این نوع از نعت، کاربرد فراوانی در نامه های نهج البلاغه دارد و در اغراض مختلفی ازجمله تخصیص، توضیح، مدح و ستایش، ذم و نکوهش، تاکید و ابهام به کار می​رود. هدف پژوهش پیش رو بررسی نعت مفرد و شناخت اغراض و دلالت​ های آن در نامه های امیرمومنان علی(ع)، در نهج البلاغه است. از این رو پژوهش حاضر کوشیده است این اغراض و دلالت ها را با روشی توصیفی- تحلیلی در نامه های نهج البلاغه مورد بررسی و تحلیل قرار دهد. یافته​های پژوهش نشان می​دهد که دلالت «تخصیص»؛ محدود کردن دایره اشتراکات در نکره ها و دلالت «توضیح»؛ رفع احتمالات در معرفه​ها، بسامد بالایی در نامه های نهج البلاغه دارد. همچنین غرض مدح و ستایش در مورد خدای متعال و پس از ذات حق به ترتیب در مورد حضرت رسول و اهل بیت و صالحین آمده است. چنان که صفات ذم و نکوهش در مورد شیطان و هوای نفس و معاویه وارد شده است. اغراض تاکید و ابهام با کارکرد کمتری در کلام امام علیه السلام دیده می​شود.