اثر کمپوست زباله شهری غنی شده با خاکستر لاستیک بر غلظت روی در گیاه سورگوم در خاک آلوده به کادمیوم (مطالعه موردی: کمپوست زباله شهری اراک)

این پژوهش با هدف بررسی اثر کمپوست زباله شهری اراک، غنی شده با خاکستر لاستیک بر تغییر قابلیت دسترسی روی در یک خاک آلوده به کادمیوم انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل کاربرد 0، 15 و 30 تن در هکتار کمپوست زباله شهری اراک غنی شده با 0 و 200 کیلوگرم در هکتار خاکستر لاستیک در خاکی با مقادیر 0، 5، 10 و 15 میلی گرم کادمیوم در کیلوگرم و گیاه مورد نظر سورگوم (رقم کیمیا) بوده است. افزایش کاربرد کمپوست زباله شهری اراک از 0 به 15 تن در هکتار در خاک آلوده به 10 میلی گرم کادمیوم در کیلوگرم خاک باعث افزایش 80 درصدی در مقدار روی قابل عصاره گیری با DTPA شد. مشابه این نتیجه، بعد از 60 روز از شروع آزمایش در غلظت روی در شاخساره گیاه حاصل شد که 60 درصد افزایش یافت. کاربرد خاکستر لاستیک نیز نقش موثری در افزایش قابلیت دسترسی روی داشت، به نحوی که غنی سازی 15 و 30 تن در هکتار کمپوست زباله شهری با خاکستر لاستیک در خاک آلوده به 10 میلی گرم کادمیوم به ترتیب باعث افزایش 22 و 26 درصدی در غلظت روی قابل دسترس خاک شد، این در حالی است که غلظت روی در شاخساره گیاه نیز به ترتیب 13 و 20 درصد افزایش یافت. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که بیشترین غلظت روی در شاخساره گیاه همزمان با کاربرد 30 تن در هکتار کمپوست زباله شهری اراک غنی شده با خاکستر لاستیک در خاک غیر آلوده به فلز کادمیوم بوده است، هر چند که در این میان نقش نوع گیاه و ویژگی های فیزیولوژیکی گیاه در تغییر قابلیت دسترسی روی توسط گیاه نبایستی نادیده گرفته شود.