تصحیح تطبیقی- انتقادی از رساله «واردات» میرسیدعلی همدانی

میرسیدعلی همدانی (د. 786ق) از عرفای نامدار کبرویه است که در ترویج و تثبیت آموزه های اسلامی و عرفانی در مناطق شمالی و مرکزی ایران، هند (کشمیر) و خراسان بزرگ (بخش هایی از افغانستان و تاجیکستان) سهیم بوده است. معدود آثار چاپ شده از او در ممالک فارسی زبان مورد توجه بوده و زمینه برای احیاء دیگر نوشته های وی نیز مهیاست. متن فارسی «رساله واردات» در همین راستا و در قالب تصحیحی تطبیقی- انتقادی عرضه می شود، به این وجه که بر مبنای سه نسخه خطی موجود و مطابقت موارد اختلافی با دیگر آثار همدانی، متنی نسبتا منقح تهیه شده و ایرادات نسخ موازی تبیین گردیده است. اشتراک و تشابه ترکیب ها و مضامین میان این رساله و سایر مطالب منقول از وی نشان می دهد که نزدیک به یقین می توان «رساله واردات» را از آن میر سید علی همدانی دانست. محتوای این رساله را مقدمه و موخره ای ستایش آمیز، و متنی سرشار از نصایحی مشفقانه در بر می گیرد که در قالب نثری مسجع و آهنگین عرضه شده است. خصوصیات برجسته تصوف کبروی، از جمله: پایبندی به شریعت، پرهیز از قشری گری، تمایل به فتوت، التزام به امر به معروف، میل به سیاحت، گرایش به تشیع، التفات به برخی از آراء ابن عربی و توجه به ادبیات فارسی، نیز در این اثر به وضوح قابل مشاهده است.