بررسی تطبیقی بازتاب میراث دینی در اشعار «سیاب» و «نیما یوشیج»

تصویر شعری در ادبیات به ویژه در عرصه شعر از اهمیت به سزایی برخوردار است و همین امر سبب شد تا الهام بخش پژوهشگران و ناقدان معاصر باشد. این موضوع علاوه بر آن که بیانگر احساس شاعر است، به نوعی حکایت از حقیقت انسانی داردکه شاعر با حس خود ترسیم و با عواطف و احساساتش بیان می کند. از دیگر سو شاعر با استفاده از میراث دینی به عنوان یک تکنیک، ضمن بیان تجارب خویش، شخصیت هایی را متناسب با اهداف خود خلق می کند. بدر شاکر السیاب شاعر معاصر عراقی و نیما یوشیج همتای ایرانی وی از دسته شاعرانی بودند که بنا به ضرورت شرایط زندگی و جبر محیطی، از تصاویر شعری برای ابراز عواطف و احساسات درونی خود بهره جستند. مقاله حاضر بر پایه روش توصیفی – تحلیلی و با رویکردی تطبیقی بر آن است تا از یک سو میراث دینی به کار رفته در آثار این دو شاعر را بررسی کند و از سوی دیگر نشان دهد که 1. نمایندگان شعر معاصر فارسی و عربی چه نوع تصاویر شعری در آثار خود به کار برده اند؟ 2. شیوه کاربرد میراث دینی و مذهبی در آثارشان چگونه است؟ 3. دو شاعر نامور عربی و فارسی دارای چه وجوه تمایز و تشابهی در این زمینه هستند؟
نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که هر دو شاعر از میراث دینی و مذهبی در اشعار خود بهره جسته اند و آن را متناسب با شرایط زندگی شان به کار برده اند. واقعیت های اجتماعی و حکومت مستبد و ظالم حاکم بر جوامع سیاب و نیما، هر یک از آنها را بر آن داشته است تا با بهره گیری از صنعت قناع احساسات درونی خود را به صورتی غیرمستقیم بیان کنند.
سیاب در این میان بیشتر از شخصیت پیامبران و از نمادهایی بهره گرفت که آنان در رسالت خود به کار می بردهاند، درحالی که تنها شخصیت پیامبر نیما، مسیح است. از دیگر سو شاعر برجسته عرب از نماد و شخصیت های دیگری مانند فرشتگان و برخی از اقوام ذکر شده در قرآن بهره گرفته است، حال آن که شاعر ایرانی بیشتر از نماد بهشت و دوزخ در آثارش استفاده کرده است.