بررسی ساختار روائی مشترک رمان «موسم الهجره إلی الشمال» و «قربانی باد موافق»

رمان متنی داستانی است که در قالب نثر نوشته می شود و در توصیف شخصیت هایی با رویکردها و ویژگی های متفاوت به نگارش درمی آید و در قالب داستانی به هم پیوسته رخدادهای مختلفی را روایت می کند. دو رمان «موسم الهجره إلی الشمال» از رمان نویس سودانی طیب صالح (1929-2009م) و «قربانی باد موافق» از رمان نویس ایرانی محمد طلوعی (1979م) از جمله رمان هایی است که ساختار و مضمون جدیدی ارائه داده اند؛ لذا هر دو رمان نویس به بیان حوادثی می پردازند که مربوط به دوره اوج گیری فعالیت های سیاسی حزب مارکسیست در مشرق زمین می باشد. این دو اثر دارای بنیانی هم بسته اند که حاصل طرح مشترک هر دو مولف در ارائه محتوا و ساختار روایی است. هدف مقاله حاضر، توصیف و بررسی تطبیقی ساختار روایت این دو اثر به شیوه توصیفی–تحلیلی است. نتایج پژوهش نشان می دهد که نویسنده دو اثر از لحاظ شیوه آغاز داستان روشی مشابه را برگزیده اند؛ همچنین هر دو داستان دارای دو شخصیت اصلی است که عبارت است از قهرمانانی که زندگی در غرب را تجربه کرده اند و به دلیل ابتلا به بیماری اسکیزوفرنی خود را از طریق غرق کردن در آب می کشند. هر دو اثر از نظر پیرنگ نیز دارای تشابه هستند؛ زیرا هر دو نویسنده در ایجاد یک طرح کلی متشکل از مجموعه حوادث مشابه توفیق یافته اند که در آن عنصر سببیت در عملکرد شخصیت ها قوی است. در هر دو رمان فرهنگ بومی و گرایش به قوم مداری از مهمترین مسائلی است که قهرمانان داستان به عنوان مهاجران شرقی در تقابل با فرهنگ غرب مواجه بودند.