مطالعه خصوصیات فیزیکی و رفتار مکانیکی خاکهای گچی متورم شونده و روش های بهسازی آنها

وجود خاک های متورم شونده در سراسر دنیا خسارات جبران ناپذیری را به ساختمان ها وارد می نماید. خاک های گچی در ناحیه جنوب غربی مشهد، به دلیل خاصیت تورم زایی که دارند از دیرباز مشکلاتی مانند ایجاد ترک در نمای ساختمان ها، شکم دادن دیوارها و برآمدگی کف سازی ها را به وجود آورده اند. خاک های این منطقه عموما ریزدانه بوده و از نوع ML یا CL محسوب می شوند. این پژوهش کوششی برای تعیین مشخصات و بررسی خواص تورمی خاک های گچی ML در این منطقه می باشد. به این منظور 6 نمونه از میان نمونه هایی که دانه بندی یکسان ولی درصد گچ طبیعی متفاوتی دارند انتخاب شده اند. پس از تعیین خصوصیات اصلی ژئوتکنیکی (مقدار گچ، حدود اتربرگ، وزن مخصوص طبیعی و چگالی) این خاک ها، اثر میزان گچ بر پتانسیل تورم و فشار تورم بررسی گردید. با توجه به تاثیر به سزای وزن مخصوص بر پتانسیل و فشار تورم، از هر یک ازخاک های شش گانه 10 نمونه با رطوبت اولیه یکسان و وزن مخصوص مختلف ساخته شده و تغییرات پتانسیل و فشار تورم آنها تعیین گردید. نتایج این تحقیق بیانگر اثر شدید مقدار گچ، میزان تراکم و مقدار رطوبت بر پتانسیل و فشار تورم است. از طرفی بهسازی این گونه خاک ها که در زمره خاک های مسئله دار هستند همیشه مورد توجه محققین بوده است. در ادامه این تحقیق نمونه ای از خاک های فوق با 57/10 درصد گچ و با پتانسیل تورم مشخص انتخاب گردید و به سه روش مختلف بهسازی شامل اختلاط با آهک، اختلاط دو زمانه با آهک و اختلاط با سیمان بهسازی شد. مقدار ماده افزودنی در این سه روش 1، 2، 3 و 4 درصد بود که پس از مخلوط و متراکم نمودن، به وزن مخصوص خشک 83/1 گرم بر سانتی متر مکعب رسید. نتایج بهسازی روی این گونه خاک های متورم شونده نشان می دهد که روش اختلاط با سیمان می تواند فشار تورم نمونه ها را به مقدار قابل ملاحظه ای کاهش دهد و خصوصیات تورمی آنها را به طور قابل توجهی اصلاح نماید.