اثر تورم خاک بستر بر کانال های انتقال آب دشت تبریز و ارائه ی راهکار اصلاحی

هر ساله تعداد بسیار زیادی از سازه های جدید بر روی خاک های متورم شونده ساخته می شوند. بخش عمده ای از این سازه ها متحمل خسارت های کوچک از قبیل ترک می گردند و بخشی نیز به شدت آسیب می بینند که دیگر قابل تعمیر نیستند. رفتار های مختلف خاک بستر کانال ها که سازه های سبکی می باشند از جمله تورم، واگرایی و نشست مشکلات گوناگونی را برای آنها ایجاد می کنند. لایه های بالای دشت تبریز عموما متشکل از ریزدانه ها و اکثرا از جنس رس می باشند. مطالعات مکانیک خاک نشان می دهد که تغییرات پتانسیل تورم در این منطقه نسبتا گسترده می باشد. به این معنی که در بعضی از قسمت ها پتانسیل تورم کاملا ناچیز و در بعضی از قسمت ها در حد متوسط و بعضا متوسط به بالا می باشد. بعضی از قسمت های کانال اصلی طرح آجی چای دشت تبریز (آذربایجان شرقی) متحمل ترک ها و بالا آمدگی هایی شد که بعد از بررسی ها و آزمایش ها این مشکلات به بحث تورم خاک نسبت داده شد. در این مقاله به بررسی کامل این فرضیه پرداخته می شود. آزمایش های انجام یافته مورد تحلیل قرار گرفته و پیشنهاداتی برای جلوگیری و تقلیل اثر این پدیده ارائه می گردد. برای بررسی اثر اصلاحی این روش قسمتی از کانال پر از آب شده و تغییر شکل کانال در اثر تورم به شکل دقیقی مورد ارزیابی قرار گرفته و نتایج آن ارائه می گردد.