پترولوژی و ژئوشیمی توده های سینیتی و گابرویی شمال معدن فسفات اسفوردی (شمال خاور بافق)

منطقه مورد مطالعه در فاصله 30 کیلومتری شمال خاور بافق و در مجاورت معدن فسفات اسفوردی واقع شده است. این منطقه دربرگیرنده واحدهای سنگی سری ریزو به سن پرکامبرین بالایی- کامبرین بوده که توده های نفوذی متعددی با ترکیب سینیتی و گابرویی به داخل آن نفوذ کرده اند. مطالعات میکروسکوپی نشان می دهد که سینیت ها حاوی بافت های هتروگرانولار، پرتیتی و صفحه شطرنجی بوده و متشکل از آلکالی فلدسپار (ارتوز)، پلاژیوکلاز، آمفیبول و پیروکسن و بیوتیت می باشند. توده گابرویی دارای بافت های هتروگرانولار و اینترگرانولار به همراه کانی های پلاژیوکلاز، کلینوپیروکسن، آمفیبول و بیوتیت است. مطالعات ژئوشیمیایی حاکی از ماهیت آلکالن و محتوای پتاسیم بالا تا شوشونیتی این توده های نفوذی است. در نمودارهای چند عنصری بهنجار شده، توده های مزبور از الگوی مشابهی برخوردار هستند که می تواند نشانگر ارتباط ژنتیکی آنها باشد. این نمودارها یک الگوی غنی از LILE همراه با آنومالی منفی عناصر HFSE را نشان می دهند. الگوی عناصر کمیاب خاکی بهنجار شده به کندریت نشانگر یک الگوی پرشیب غنی از عناصر LREE با نسبت بالای LREE/HREE می باشد. الگوهای یادشده همراه با آنومالی مثبت و منفی عناصر مزبور، احتمالا مرتبط با درجات پایین ذوب بخشی گوشته متاسوماتیسم شده همراه با آلایش ماگمای گوشته ای با مواد پوسته ای می باشد. با توجه به نتایج مطالعات ژئوشیمی و نمودارهای تمایز محیط های تکتونیکی، می توان گفت که توده های نفوذی مورد مطالعه در ارتباط با حوضه کششی و ریفتی تشکیل شده است.