اثرات متقابل حفاری تونل سبزکوه و منابع آب زیرزمینی با رویکرد مدیریت محیط زیست

در این مقاله به بررسی هیدروژئولوژی و زمین شناسی مسیر تونل سبزکوه و گستره اطراف آن به منظور پیش بینی تغییرات رژیم طبیعی جریان آب زیرزمینی و تاثیرات آن در منابع آبی چشمه ها پس از حفر تونل با رویکرد مدیریت محیط زیست پرداخته شده است. در این راستا، سازندهای مختلف مسیر تونل، گسل ها و دامنه پتانسیل تراوایی آن ها شناسایی و طبقه بندی شد و از سوی دیگر منابع آبی و چشمه های مسیر تونل، شناسایی و مرز هیدروژئولوژیکی مسیر تونل به منظور بررسی اثرات متقابل حفاری تونل و منابع آب زیرزمینی تعیین شد. بدین ترتیب، با توجه به این داده ها مسیر تونل به دو ناحیه (1) با خطرپذیری بالا (بخش چغاخور) و (2) با خطر پذیری پایین (بخش سبزکوه) تقسیم بندی شد. پس از آغاز حفاری مکانیزه تونل، تغییر یکباره شرایط زمین و پیچیدگی زمین شناسی منطقه مورد مطالعه و هجوم یکباره گل و لای همراه با آب فراوان به داخل تونل باعث شد که علی رغم کلیه اقدامات تزریق و بهسازی انجام شده در ناحیه ریزشی و قابلیت های ماشین حفار مکانیزه، حفاری تونل متوقف شود. در ادامه به دلیل برخورد به ناحیه گسلی مظهر چشمه ساکی آباد (آلوقره)، این چشمه در کمتر از یک هفته خشک شد. خشک شدن چشمه ساکی آباد، تاثیرات منفی اجتماعی، زیست محیطی و اقتصادی روی منطقه داشت. نهایتا با بررسی این عوامل و لحاظ کردن کلیه پارامترهای آن، ادامه حفاری تونل متوقف شد. با بازبینی مطالعات و امکان سنجی کلیه بخش های متاثر با رویکرد مدیریت محیط زیست، ترکیبی از تونل در بخش سبزکوه و کانال سطحی انتقال آب در بخش چغاخور و همچنین تغییر در پروفیل مسیر به منظور کاهش اثرات زیست محیطی منطقه به طور نسبی امکان سنجی شد.