شناسایی و علت¬یابی تراکم خوشه های تصادفات جرحی در خمینی شهر با استفاده از آمار فضایی

سوانح رانندگی، سالیانه جان ده ها هزار انسان را گرفته و صدها هزار مصدوم به جا می گذارد؛ به گونه ای که آمار متوفیان و مجروحان تصادفات رانندگی در کشور از آمار تلفات تمام بلایای طبیعی و انسانی نیم قرن اخیر فلات ایران، تجاوز می¬کند. اگرچه عامل اصلی این سوانح به طور مستقیم انسان می¬باشد؛ لیکن خطاهای انسانی متاثر از عوامل متعدد رفتاری و روانی بوده که خود از عوامل محیطی ازجمله نور و روشنایی، کاربری های اراضی، تقاطع ها، عدم وجود راهنماها، ترافیک، کیفیت معابر و... تاثیر می¬پذیرند. زمانی عوامل محیطی اهمیت بیشتری پیدا می کنند که در تحلیل های فضایی با نقاط متراکم و خوشه ای از تصادفات مواجه شویم که انبوهی از خطاهای انسانی، تنها در نقاط معدودی از شهر تجمع کرده اند. هدف این پژوهش، شناسایی خوشه ها و تجمع تصادفات منجر به جراحت و شناخت عوامل محیطی و کالبدی موثر بر توزیع فضایی این گونه تصادفات در سطح شهر خمینی شهر می باشد.

در این پژوهش که از نوع کاربردی است، با روش تحلیل و توصیفی و ترکیب با روش علی به بررسی توزیع فضایی تصادفات ترافیکی منجر به جراحت در شهر خمینی شهر طی سال 1393 پرداخته می شود و سپس تراکم و خوشه بندی تصادفات علت یابی و راهکارهای لازم ارائه می گردد.

یافته های پژوهش در زمینه تحلیل فضایی داده های تصادفات رانندگی منجر به جراحت در خمینی شهر از توزیع الگوی خوشه ای حکایت می کند (شاخص موران برابر با 578/0 با 000=p value تجمع و تمرکز فوق العاده تصادفات در سطح شهر را بیان می کند) که در پنج خوشه متراکم در نیمه شرقی شهر در توزیع Getis-Ord General G قابل مشاهده هستند. مهم ترین عوامل ایجاد این خوشه ها طبق نظر کارشناسان، شکل معبر، کثرت تقاطع ها و کاربری اراضی محل می باشد.

پیشنهادهایی در راستای کاهش تمرکز خوشه های تصادفات شهر ارائه شده که اهم آن ها در زمینه تغییر کاربری اراضی اطراف این خوشه ها، اصلاح معابر، مسدودکردن معابر کم عرض منتهی به گره ها، ایمن سازی، نصب و احداث پل های عابر پیاده و... می باشند.