اثر برگ گیاه مورد و اسانس آن بر خصوصیات تخمیر و قابلیت هضم در گوسفند عربی

زمینه مطالعاتی: متابولیت های ثانویه برگ مورد، توانایی تعدیل تخمیر شکمبه ای و بهبود مصرف مواد مغذی در دام را دارند. هدف از این آزمایش بررسی اثر تغذیه برگ گیاه مورد بر خصوصیات تولید گاز و هضم پذیری الیاف و پروتئین در گوسفند عربی و تاثیر اسانس مورد بر فراسنجه های تولید گاز بود. در این آزمایش از 8 راس گوسفند عربی (تقریبا 9 ماه و میانگین وزن 5/1±23 کیلوگرم) استفاده شد که با جیره بدون برگ مورد و جیره حاوی 4/0 درصد برگ مورد همراه با جیره 70 به 30 کنسانتره به علوفه به مدت یک ماه تغذیه شدند (4 تکرار برای هر تیمار). در پایان فراسنجه های تخمیر، تولید گاز و قابلیت هضم آزمایشگاهی کاه و کنجاله سویا با مایع شکمبه دام های تغذیه شده اندازه گیری شد. در آزمایش دیگر، اثر سطوح مختلف اسانس مورد (0، 05/0، 1/0 و 15/0 میلی لیتر) ، بر فراسنجه های تولید گاز جیره های آزمایشی حاوی نسبت 70 به 30 کنسانتره به علوفه، با استفاده از تکنیک تولید گاز تعیین شد. داده های به دست آمده در قالب طرح کاملا تصادفی آنالیز شدند. نتایج نشان داد که تفاوت معنی داری در پتانسیل تولید گاز کاه گندم بین تیمارها مشاهده نشد. اما پتانسیل تولید گاز کنجاله سویا با مایع شکمبه دام های تغذیه شده با مورد طی 96 ساعت انکوباسیون افزایش (13/158 میلی لیتر در ساعت) یافت (05/0>P). نرخ تولید گاز کاه و کنجاله تحت تاثیر برگ مورد افزایش یافت (05/0> P). خصوصیات تخمیری کاه گندم تحت تاثیر تیمارها قرار نگرفت، اما میزان ضریب تفکیک (PF) ، ماده آلی واقعا هضم شده و توده میکروبی کنجاله سویا در دام های تغذیه شده با مورد نسبت به تیمار شاهد بالاتر بود (05/0> P). در آزمایش دوم، کاهش معنی دار در نرخ تولید گاز، حجم گاز تولیدی و ماده آلی واقعا هضم شده در همه تیمارهای حاوی اسانس مورد نسبت به تیمار شاهد مشاهده شد (05/0 > P). اما ضریب تفکیک افزایش معنی داری نسبت به تیمار شاهد نشان داد (05/0> P). نتیجه گیری نهایی: با توجه به نتایج حاصل، افزودن 4/0 درصد برگ مورد در جیره، دارای اثرات افزایشی بر خصوصیات تولیدگاز و هضم پذیری NDF در گوسفند عربی بود. همچنین افزودن سطوح مختلف اسانس مورد، سبب کاهش حجم گاز تولیدی، تخمیر میکروبی و قابلیت هضم ماده آلی شد.