ارزیابی متغیرهای ژئوپلیتیک موثر در شکل گیری و فعالیت گروه های تروریستی مطالعه موردی: مناطق مرزی بین افغانستان و پاکستان

جنوب آسیا و به ویژه مناطق مرزی بین افغانستان و پاکستان از جمله مناطقی که به شدت تحت تاثیر تروریسم و پیامدهای ناشی از آن قرار دارد. یکی از ابعاد بسیار مهم تروریسم در این منطقه، بعد ژئوپلیتیک این پدیده و تاثیرگذاری متغیرهای ژئوپلیتیک در شکل‏گیری و فعالیت گروه‏های تروریستی است. هدف این پژوهش نیز شناسایی و ارزیابی متغیرهای ژئوپلیتیک موثر در شکل‏گیری و فعالیت گروه‏های تروریستی در مناطق مرزی بین افغانستان و پاکستان است. پژوهش حاضر در پی پاسخگویی به این مسئله است که چه متغیرهای ژئوپلیتیکی در شکل‏گیری و فعالیت گروه‏های تروریستی در مناطق مرزی بین افغانستان و پاکستان تاثیرگذرا هستند؟ روش این پژوهش از حیث ماهیت توصیفی- تحلیلی و از نظر گردآوری اطلاعات مبتنی بر روش‏های کتابخانه‏ای- اسنادی و پرسشنامه‏ای است که با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شده است. نتایج حاصل از یافته‏های اسنادی و کتابخانه‏ای این پژوهش نشان می‏دهد که 8 متغیر ژئوپلیتیک شامل «قرارگیری در بین مناطق و کشورهای بحرانی جهان» ، «حمایت قدرت‏های مداخلگر از گسترش نهادهای آموزشی و فرهنگی ترویج دهنده ایدئولوژی‏های افراطی» ، «مرزهای جغرافیای طولانی، پرنفوذ و دور از دسترس» ، «پیوستگی جغرافیایی گروه‏های قومی- مذهبی در دو سوی مرز بین المللی» ، «رقابت‏‏های ژئوپلیتیک بین قدرت‏‏ها» ، «بی‏‏ثباتی ناشی از نبود یک قدرت هژمونیک منطقه‏‏ای یا بین المللی» ، «موقعیت حائل» ، «اختلافات ارضی و مرزی» و همچنین 21 مقوله مرتبط با این متغیرها در شکل گیری و فعالیت گروه‏های تروریستی در مناطق مرزی بین افغانستان و پاکستان تاثیرگذار هستند. همچنین آمار توصیفی و استنباطی (آزمون T) حاصل از اطلاعات پرسشنامه‏ها نشان می‏دهد میانگین امتیاز هر 8 متغیر ژئوپلتیک به طور معناداری از میانگین معیار (3) بالاتر است. بنابراین تاثیرگذاری این متغیرهای ژئوپلیتیک در شکل‏گیری و فعالیت گروه‏های تروریستی در مناطق مرزی بین افغانستان با پاکستان مورد تائید کارشناسان این حوزه نیز قرار دارد.