تحلیل رویکرد پیشانقدی کانت به امر زیبا و امر والا

نوشتار حاضر با تمرکز بر رساله پیشانقدی مشاهداتی درباره احساس امر والا و امر زیبا و تحلیل رویکرد، روش و ابزارهای مفهومی اصلی کانت در پی آن است تا روشن کند، اولا کانت با پیشینیان و همعصران بریتانیایی و آلمانی اش در مسائل مربوط به زیباشناسی چه نسبتی داشته، ثانیا اتخاذ رویکردی تجربی، پسینی و در عین حال تبویبی در تحلیل احساس امر والا و امر زیبا به چه شکل خاصی از نظریه زیباشناسی منتهی شده است. هدف ما آن است که نشان دهیم گرچه اندیشه کانت از دوره پیشانقدی به نقدی تحولاتی اساسی را از سر گذراند، برخی ایده های مرکزی از همان دهه 1760 از دغدغه های اصلی فلسفی اش بودند. از رهگذر این نوشتار سعی کرده ایم چهره ای دیگر از کانت را نشان دهیم: فیلسوفی که برای مخاطب عام هم می نویسد، منظری مبتنی بر تجربه و مشاهده دارد و سبکی آزاد. نهایتا نتیجه بررسی چهار بخش رساله آن است که گرچه در بادی امر ظاهرا کانت هم مانند پیشینیانش به موضوعی زیباشناختی می پردازد، در بن ملاحظات زیباشناختی اش دغدغه اصلی اخلاق و انسان شناسی نهفته است. فرضیه ما این است که اتخاذ سبکی آزاد در نوشتار، منظری تجربی و مشاهدتی و روشی مبتنی بر انسان شناسی باعث شده تا کانت بیش از نگارش رساله ای درباره زیباشناسی، رساله ای در اخلاق و انسان شناسی تجربی غنی از مشاهدات بنویسد و توجه خاصش به این دو موضوع را از منظری تجربی آشکار کند. با اثبات این فرضیه از رهگذر تفسیر متن نشان داده ایم که مشاهدات روایت چالش درونی کانت در جستجوی اصل اعلای اخلاق و نارضایتی او از ابتنای آن بر احساس و تلاشش برای برگذشتن از این سد یعنی کوشش برای یافتن اصول پیشین است.