مروری بر فلزگری کهن مس (آرکئومتالورژی مس) در منطقه هلیل رود (براساس داده های حاصل از پتروگرافی و ژئوشیمی سرباره های ذوب فلز باستانی)

از روش های بررسی اولیه جهت برآورد پتانسیل های معدن کاری و متالورژی باستان در یک ناحیه، مطالعه بر روی بقایای تفاله های برجامانده از فعالیت های متالورژیکی باستانی است. بیش از 95% از معادن فلزی کشور براساس شواهد برجامانده از فعالیت های معدن کاری پیشین، کشف و مورد مطالعه قرار گرفته اند. اساس این مطالعات بر پایه شواهد باقی مانده از استخراج فلزات، ذوب و استحصال انجام می گیرد. تونل های استخراجی جهت دستیابی به ماده معدنی و سربا ره های ذوب، گواه بسیار دقیق این واقعیت است که علم معدن کاری از دیرباز با درایت خاصی انجام می پذیرفته است. کا نی های مسی و کربنات های مس با رخ نمون های رگه ای، مالاکیتی و آزوریتی بر روی سطح زمین از ابتدا توجه انسان را به خود جلب کرده و با شناسایی و استحصال این ماده، بشر وارد عصر مفرغ شده است. از آن جایی که سرباره های ذوب، مواد طبیعی نبوده، بلکه نتیجه و ماحصل یک فرایند صنعتی در جهت به آوری مواد خام در زمان خود بوده اند: مطالعه بر روی آنان از پیچید گی خاصی برخوردار است. منطقه هلیل رود نیز به دلیل قرارگرفتن در یکی از مهم ترین مناطق معدنی و کانی سازی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مطالعه سرباره های ذوب تلفیقی است از تحلیل نتایج مطالعات پتروگرافی، متالوگرافی و روش های آنالیز دستگاهی نظیر XRF, XRD, Pol-Microscopy. با مطالعه بر روی سرباره های منطقه هلیل رود در استان کرمان فلز مورد استخراج با خصوصیات خاص عناصر کمیاب موجود در ذخیره و با توجه به پترولوژی فازهای سیلیکاته، اکسیدی و سولفیدی مورد مطالعه قرار گرفت و همچنین فناوری های به کار رفته جهت استحصال مواد خام مورد بررسی قرار گرفتند.