بررسی بیان ژن های مسیر بیوسنتز تیمول و کارواکرول در گیاه آویشن باغی (Thymus vulgaris) تحت تنش شوری

آویشن باغی (Thymus vulgaris) یکی از گیاهان تیره نعناعیان (Lamiaceae) است که در مدیترانه و برخی نواحی آسیا می روید و امروزه در مناطق مختلف جهان و از جمله در ایران کشت و تولید می شود. اثرات دارویی این گیاه مربوط به ترکیبات مونوترپن های فنولی مختلف از جمله تیمول و کارواکرول است. این تحقیق در پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی در قالب طرح بلوک‎های کامل تصادفی انجام شد. تیمارها در چهار سطح شوری (شاهد، 50، 100 و 150 میلی‎مولار) با سه تکرار به اجرا درآمد و صفات فیزیولوژیکی و عملکرد فیتوشیمیایی مورد ارزیابی قرار گرفت. بررسی بیان ژن ها با روش qRTPCR بررسی شد و اسانس گیری توسط دستگاه HPLC انجام شد. نتایج نشان داد شوری اثر معنی داری (05/0P ≤) بر بیان ژن های مورد مطالعه داشت. بیش ترین میزان بیان ژن های (TvTPS1) و (TvTPS5) در تیمار 100 میلی مولار و بیش ترین میزان بیان ژن (TvDXR) در تیمار 50 میلی مولار سدیم کلرید مشاهده شد. هم چنین بیش ترین میزان تیمول و کارواکرول در تیمار 100 میلی مولار مشاهده شد. شوری 100 میلی مولار کلرید سدیم با تاثیر بر ژن‎های ابتدای مسیر بیوسنتزی MEP و افزایش بیان ژن ها انتهایی مسیر بیوسنتز تیمول از طریق فرآیندهای سیگنالی تولید مونوترپن های تیمول و کارواکرول را افزایش داد.