ارزیابی زیست محیطی روانکارهای خودرو با رویکرد چرخه حیات

امروزه آلاینده های مرتبط با پالایشگاه ها و محصولات وابسته به نفت نگرانی های زیادی را در رابطه با محیط زیست به وجود آورده اند. در این بین سهم روانکارهای خودرو به عنوان یکی از محصولات وابسته به نفت در رابطه با مسائل زیست محیطی، آلودگی های مضر بشر و تشدید گرمایش جهانی غیرقابل اغماض است. اخیرا روش ارزیابی چرخه حیات به عنوان ابزاری سودمند جهت یافتن راه حل هایی برای مشکلات زیست محیطی ارائه شده است. هدف از این پژوهش، بررسی و مقایسه اثرات زیست محیطی روانکارهای خودرو و مواد تشکیل دهنده آن (روغن پایه و مواد افزودنی) و در نهایت شناسایی مواد آلاینده جهت جایگزینی آن با مواد دوستدار محیط زیست است. در این مطالعه ابتدا مرز سیستم مشخص گردید و سپس مراحل ارزیابی چرخه حیات برای روانکارهای خودرو پیگیری شد. نهایتا نتایج در نرم افزار SimaPro براساس شاخص های روش Eco Indicator 95 ارائه و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد علی رغم این که مواد افزودنی تقریبا 20 درصد روانکارها را تشکیل داده اند، اما بیش از 80 درصد آلاینده های زیست محیطی به آنها مربوط می شود. این مواد تاثیر چشمگیری در انتشار گازهای گلخانه ای و پتانسیل گرمایش جهانی دارند به طوری که 91 درصد از انتشارات CO2 (kg7/81) مربوط به روانکارهای خودرو ناشی از مواد افزودنی است. همچنین این مواد باعث انتشار kg C2H40/00913 و kg SPM0/0368 شده و در نتیجه از عوامل موثر در تشکیل غلظت های تابستانی و زمستانی هستند. همچنین، روانکارهای خودرو باعث ورود فلزات سنگین (kg Pb 5-10×3/95) به آب و انتشار مواد سرطان زا (kg B(a)P 6-10×4/22) می شوند که روغن های پایه درصد بسیار کمی از ورود این مواد را به خود اختصاص داده است. مهمترین عامل آلایندگی زیست محیطی روغن های روانکار خودرو، مواد افزودنی به آن تعیین گردید. با توجه به اینکه درصد آلایندگی هر یک از مواد افزودنی به روانکارها به ترتیب شامل مواد ضد زنگ (40 درصد)، مواد ضد سایش (23 درصد)، پاک کننده ها (20 درصد) و اصلاح کننده های چسبندگی (17 درصد) است، شرکت می بایست به دنبال تغییر مواد ضدزنگ و جایگزینی آن با آنتی اکسیدان هایی با آلایندگی زیست محیطی پایین تر در چرخه تولید محصولات روانکار خود باشد.