ابهام در غارهای مارابار: خوانشی شرق شناسانه از گذری به هند اثر ادوارد مورگان فورستر

بی شک مسئله ی جغرافیای امپریالیسم، خواه تخیلی بر اساس دیدگاه شرق شناسی ادوارد سعید، خواه تنیده در افشاگری های سیاست ها و سلطه های دنیوی، یکی از دغدغه های مهم تحلیل گفتمان استعماری و به طور کلی مطالعات پسااستعماری است. در حوزه های بین رشته ای، رابطه ی بین مطالعات پسااستعماری و فضا، مجموعه ای را در راستای تبیین نزاع بر سر جغرافیا تشکیل داده است که قدرت آن گاهی فراتر از توپ و تانک به سطح اندیشه، تصویر و تخیل می رسد تا ساختارهای مورد نظر نویسنده مربوط به جغرافیا، سیاست و سلطه را به خواننده القا کند. بر این اساس، وظیفه ی منتقد روشنگری در زمینه ی برقراری پیوند بین آثار ادبی و امور دنیوی بوده و در طیف وسیعی از امر استعاری تا مسائل سیاسی قرار می گیرد. در این میان، فضای داستان می تواند به عنوان مهم ترین عنصر، جهان تخیل ادبیات را به جهان واقعی سیاسی و امور دنیوی به طور عام، پیوند دهد. روش بررسی فضای پسااستعماری در روایت را می توان برای تامل و تعمق به کار گرفت تا اهمیت و دلالت آن متون از طریق برنگاشتن تخیلی فضا آشکار شود. به کارگیری این روش برای بررسی رمان گذری به هند، اثر ای.ام. فورستر با تاکید بر کارکرد غارهای مارابار در ایجاد فضای ابهام منطبق بر گفتمان شرق شناسی و دوگانه های جمع شده در آن، هدفی است که در این پژوهش دنبال می شود. در این جا، افشاگری ترفند های نویسنده از جمله چندصدایی، صنایع بدیع، آرایه های روایی، فضای داستان و واکاوی ساختارهای محدودکننده ی شرق شناسانه برای رسیدن به معنای پویای متن به کار گرفته می شود تا رابطه ی میان متن مورد نظر با متون پیش از آن و نیز زمینه های متنی اجتماعی، فرهنگی و سیاسی آشکار شود. پژوهش حاضر نشان می دهد که فورستر در گذری به هند صرفا حس ترحم نسبت به بومیان را در خواننده ایجاد می نماید، لیکن به درجه ی لازم از پختگی روانشناسانه و انسانی برای ایجاد همبستگی و اتفاق نظر با آنها در راستای مقاومت علیه استعمارگران نمی رسد.