مطالعه اثر فیتوهورمون ها بر بذور گونه های آویشن تحت استرس اشعه فرابنفش

Thymus vulgaris L. وT.daenensiscelakدو گونه دارویی چندساله متعلق به خانواده نعناعیان می باشند. هدف این تحقیق مطالعه اثرات پرایمینگ بذور دو گونه آویشن Thymus vulgaris L. وT.daenensiscelakتحت تنش اشعه فرابنفش با سالیسیلیک اسید، جیبرلیک اسید و ایندول استیک اسید در شرایط آزمایشگاهی و مزرعه ای بود. بذور تحت تیمار با هورمون های گیاهی با دوزهای 200، 400 و 600 ppmو اشعه فرابنفش با 220 گاماسل و شدت 3 kGy در سه زمان 10، 20 و 30 دقیقه قرار گرفتند. طرح آزمایشی در آزمایشگاه به صورت کاملا تصادفی به صورت فاکتوریل و در مزرعه به صورت کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. صفات مورد برآورد در آزمایشگاه شامل درصد جوانه زنی، متوسط زمان جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه و در شرایط مزرعه تعداد برگ، ارتفاع گیاه، وزن خشک ریشه و اندام هوایی و میزان اسانس بود. نتایج در تمامی گیاهان نشاندهنده آن بود که در شرایط آزمایشگاه، سالیسیلیک اسید بهتر از سایر تیمارها بود و تفاوت معنی داری در مورد اثرات جیبرلیک اسید و ایندول استیک اسید، دیده نشد. بیشترین اثرات مخرب و بهترین اثرات مفیدبه ترتیب بواسطه تابش اشعه فرابنفش به مدت 30 دقیقه و هورمون سالیسیلیک اسید با غلظت 200 و 400 ppm بدست آمد. اثرات کاربرد هورمون ها توسط رشد و عملکرد گیاهان در دو سال متمادی تعیین شد. وزن خشک اندام هوایی در هر دو سال بواسطه کاربرد سالیسیلیک اسید افزایش یافت اما ایندول استیک اسید و جیبرلیک اسید تاثیر سودمندی بر بذور تحت تنش اشعه فرابنفش نداشتند. پرایمینگ با سالیسیلیک اسید بر خلاف ایندول استیک اسید و جیبرلیک اسید، منجر به محافظت بذور تحت تنش اشعه فرابنفش می شود. نتایج این تحقیق نشاندهنده آنست که افزایش سالیسیلیک اسید در گیاهان، چه به صورت کاربرد خارجی چه به صورت طبیعی منجر به تحمل به تنش های غیرزنده می شود.