فیتوشیمیایی اسانس چای کوهی Stachys lavandulifolia Vahl.)) جمع آوری شده از رویشگاه طبیعی در غرب استان اصفهان

خانواده نعناعیان یکی از بزرگ ترین و شناخته شده ترین خانواده های گیاهان گل دار با حدود 220 جنس و بیش از 4000 گونه در کل جهان می باشد. جنس استاخیس یا گل سنبله ای یکی از بزرگترین جنس های خانواده نعناع و دارای 300 گونه است که در مناطق استوایی و نیمه استوایی هر دو نیم کره پراکنده شده است. برای فلور ایران 34 گونه از این جنس گزارش شده است. استان اصفهان نیز دارای گیاهان دارویی متنوع از جمله گونه چای کوهی (Stachys lavandulifolia Vahl.) می باشد. این مطالعه با هدف بررسی فیتوشیمیایی چای کوهی در منطقه غرب استان اصفهان انجام شد. گیاه چای کوهی از پنج رویشگاه اصلی (افوس و سیاه دره فریدن، گلستان کوه خوانسار، هورستانه گلپایگان و فریدونشهر) در منطقه غرب استان اصفهان جمع آوری گردید و سپس در شرایط سایه و دمای محیط خشک شد. اسانس گیاه به روش تقطیر با آب و با دستگاه کلونجر استخراج گردید و نوع و مقدار ترکیبات شیمیایی موجود در اسانس با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی مجهز به طیف سنج جرمی( (GC-MS تجزیه و شناسایی شدند. نتایج نشان داد که ترکیبات جرماکرن–د (Germacrene-D) (%96/15)، تیمول (Thymol) (%64/14)، گاما-کادینن (_Cadineneγ) (%33/13)، آلفا-پینن (α-Pinene) (%80/7) و ترانس-کاریوفیلن (trans-Caryophyllene) (%91/6) اصلی ترین اجزای تشکیل دهنده اسانس گونه چای کوهی در منطقه مورد نظر می باشند. با توجه به این که گیاه چای کوهی دارای خاصیت داروئی می باشد. اسانس اندام هوایی گیاه گلدار چای کوهی می تواند یکی از منابع مهم مونوترپن ها و سزکوئی ترپن ها باشد که دارای فواید و کاربردهای فراوانی هستند.