تحلیل نقدهای متاخران بر دیدگاه ملاصدرا درباره ادراک صورتهای خیالی
بررسی تحلیلی دیدگاه ملاصدرا درباره ادراکات جزئی خیالیچکیده حقیقت علم و ادراک و چگونگی حصول آن برای نفس ناطقه در حکمت متعالیه صدرایی از مرحله معرفت شناسی فراتر رفته و وارد مباحث هستی شناسی شده است. صدر المتالهین در دو حوزه ادراکات جزئی خیالی و ادراکات کلی، نوآوری هایی دارد که در فلسفه های پیش از وی سابقه نداشته است. دیدگاه وی درباره نحوه حصول ادراکات، که صادر از نفس ناطقه می داند، از سوی برخی از شارحان فلسفه وی مورد پذیرش قرار نگرفته است. در این نوشتار مظهریت نفس در ادراکات خیالی جزئی اثبات شده است. براساس این دیدگاه تمامی انسانها در ادراک امور مادی و محسوس در عالم مثال منفصل سیر کرده و ارتباط دائمی با این عالم برقرار می کنند، بدون اینکه خود توجه تفصیلی به این ارتباط داشته باشند. ملاصدرا معتقد است که نفس انسان نسبت به همه ادراکات جزئی جنبه فاعلی داشته و مصدر آن است برخی دیگر مانند شیخ اشراق و علامه طباطبایی بر این باورند که نفس انسان در حصول ادراکات جزئی خیالی جنبه مظهری و قابلی دارد و در حصول این ادراکات با عالم مثال منفصل ارتباط برقرار می کند. از این رو باید در مورد ادراکات جزئی همان سخنی را گفت که ملاصدرا در مورد ادراکات کلی بدان باور دارد. نگارنده در این مقاله کوشیده است تا با استفاده از برهان راه میانه ای را برگزیند و دیدگاه های دیگر را مورد بررسی و تحلیل قرار دهد. میانه ای را برگزیند و دیدگاه های دیگر را مورد بررسی و تحلیل قرار دهد.
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.