بررسی زمین شیمیایی پهنه های دگرسانی پیرامون رگه های سیلیسی طلادار زایلیک، شرق اهر، استان آذربایجان شرقی

منطقه کانی زایی زایلیک در پهنه فلززایی ارسباران در شرق شهرستان اهر، استان آذربایجان شرقی واقع است. واحدهای سنگی عمده منطقه، شامل توف و گدازه های آندزیتی و تراکی آندزیتی وابسته به ائوسن پسین بوده که میزبان کانی سازی رگه ای طلا هستند. این سنگ ها توسط محلول های گرمابی دستخوش دگرسانی بیشتر سیلیسی، آرژیلی، فیلیک (کوارتز- سریسیت) و پروپیلیتی شده اند. بررسی زمین شیمیایی پهنه های دگرسانی در این منطقه نشان می دهد که در پهنه سیلیسی به دلیل ماهیت اسیدی سیال ها و شستشوی شدید سنگ میزبان، تهی شدگی بیشتر عناصر اصلی و فرعی رخ داده است. میزان آبشویی به سمت پهنه پروپیلیتی به دلیل افزایش pH محلول های دگرسان کننده، کمتر شده است. از طرفی، وجود کانی هایی با جذب سطحی بالا مانند کانی های رسی باعث تثبیت و تمرکز بسیاری از عناصر در پهنه های آرژیلی، فیلیک و پروپیلیتی شده است. بررسی رفتار عناصر خاکی نادر (REE) در پهنه های سیلیسی شده نسبت به سنگ های آتشفشانی نسبتا سالم در این منطقه نشان می دهد که بیشتر این عناصر دستخوش تهی شدگی شده اند. شاخص های زمین شیمیایی مانند مقدار TiO2 و ((Ce + Y + La) - (Ba + Sr نشان می دهند که محلول های گرمابی درونزاد نقش بسیار مهمی در گسترش پهنه های دگرسانی در این منطقه داشته اند.