پهنه بندی اجرای سامانه های آبیاری در اراضی حوضه رودخانه آجی چای

بدون شک محدودیت منابع آب مشکل اصلی در راه افزایش تولید محصولات کشاورزی و بزرگ ترین چالش کشور می باشد. برای استفاده بهینه از منابع آب در بخش کشاورزی لازم است تامناسب ترین سامانه آبیاری برای تامین نیاز آبی اراضی استفاده گردد. در پژوهش حاضر از روی تغییرات داده هایی نظیر کیفیت آب، خاک و اقلیم منطقه برای پهنه بندی و تعیین مناطق بهینه کاربرد هر یک از سامانه های آبیاری، از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) استفاده شد. برای انتخاب هر یک از سامانه ها معیارهای تاثیرگذار مشخص و سپس به روش AHP مورد مقایسه قرار گرفتند. امتیازهای لازم برای هر معیار با کنترل نرخ سازگاری بدست آمد که در هر سه مورد کمتر از 1/0 بود. نتایج نشان داد که اجرای سامانه های آبیاری بارانی و قطره ای به ترتیب در 19637 و 31757 هکتار از اراضی مورد مطالعه مناسب است. اما با توجه به بالا بودن مقادیر SAR و شیب زیاد زمین اجرای سامانه آبیاری سطحی بجز 9 درصد از اراضی کشاورزی، در بقیه مناسب نیست. بطور کلی بیشتر محدودیت ها در دشت تبریز و در حاشیه دریاچه ارومیه است. لذا با دور شدن از دریاچه ارومیه و بطرف بالادست حوضه آجی چای شرایط برای اجرای این سامانه ها محیاتر می شود. چنانچه کاربرد این سه سامانه در دشت بستان آباد و هریس نسبتا مناسب و در دشت سراب دو سامانه بارانی و قطره ای مناسب و آبیاری سطحی نسبتا مناسب تعیین گردید.