مطالعه پترولوژیکی و ایزوتوپی سنگ های بازالت های برزند و مقایسه آن با سنگ های بازالت های پشتاسر در جنوب شهرستان گرمی

بازالت های برزند (ادامه بازالت های کوسملین در ایران) با روند موازی نسبت به بازالت های پشتاسر از لحاظ استراتیگرافی سن قدیمی تری دارند. این بازالت ها با ساخت منشوری بیشتر دارای ترکیب موژه-آریت بوده و بافت هیالومیکرولیتی پورفیریتیک و گلومروپورفیریتیک نشان می دهند. کانی های اصلی آن پلاژیوکلازهای غنی از کلسیم و کلینوپیروکسن های دیوپسیدی و مقادیری کانی های اپک به همراه میکرولیت های سانیدین، آمفیبول پارگازیتی، بیوتیت و لویسیت می باشند. لویسیت ها عموما به آنالسیم تبدیل شده اند. ماگمای مولد این سنگ ها دارای سرشت پتاسیک و شوشونیتی است. در نمودارهای چند عنصری، فروافتادگی های عناصر Ti, Ta و Nb و غنی شدگی شاخص عناصر LILE و LREE وابستگی ماگمای مولد این سنگ ها را با محیط های وابسته به فرورانش نشان می دهد. بر اساس نسبت های ایزوتوپی رادیوژنیک، گوشته منشا سنگ های بازالتی برزند در حدود 8/0 تا 9/0 میلیارد سال پیش از یک گوشته بارور اولیه جدا شده است. بر اساس نسبت های 87Sr/86Sr اولیه 0004/0±70499/0 و 143Nd/144Nd اولیه 0004/0±5127/0 سن 7/1±39 تا 5/1±41 میلیون سال برای نمونه ها تخمین زده شده است. شواهد ژئوشیمیایی نشانگر ذوب بخشی حدود 5 درصدی اسپینل گارنت لرزولیت فلوگوپیت دار برای منشا سنگ های بازالتی برزند و بیش از 5% برای بازالت های پشتاسر است که از غنی شدگی منشا طی متاسوماتیسم فرورانشی و رسوبات توربیدیتی تاثیر پذیرفته است. بازالت های منطقه برزند دارای ویژگی های مشترک با بازالت های جوان تر پشتاسر بوده و نشانگر تشکیل در محیط کمان عادی بعد از برخورد هستند.