مقایسه شکل های مختلف پتاسیم و رفتار جذب پتاسیم در خاک های زراعی و غیر زراعی منطقه زیرکشت توتون شمال غرب کشور

به منظور بررسی تاثیر کشت مستمر بر شکل های شیمیایی پتاسیم و رفتار جذب آن در خاک های زیرکشت توتون در منطقه شمال غرب ایران، شکل های پتاسیم خاک در 29 نمونه خاک زراعی و 29 نمونه خاک غیرزراعی هم جوار تعیین گردید و آزمایشات جذب به صورت پیمانه ای با 5/2 گرم خاک در قدرت یونی 01/0 مولار CaCl2 انجام گرفت. نتایج نشان داد که با استمرار کشت، میانگین پتاسیم تبادلی و غلظت تعادلی پتاسیم محلول (EKC) در خاک های زراعی در مقایسه با مقدار آن ها در خاک های غیرزراعی هم جوار به‎طور معنی دار (P≤0.01) و به ترتیب حدود 28 و 27 درصد کاهش یافته به‎طوری‎که میانگین پتاسیم تبادلی در خاک های زراعی و غیرزراعی، به ترتیب 197 و 273 mg kg-1 و میانگین EKC به ترتیب برابر 9/7 و 8/10 mg l-1 بود. با توجه به وجود همبستگی معنی دار بین پتاسیم تبادلی و درصد رس (r= 0.577**) و همبستگی معنی دار بین پتاسیم تبادلی و پتاسیم محلول (r=0.418*) در خاک های زراعی و عدم معنی داری آن در خاک های غیرزراعی هم جوار، می توان استنباط کرد که مقداری از پتاسیم تبادلی در خاک های زراعی تخلیه شده است. با استمرار کشت، میانگین نسبت فعالیت پتاسیم در نقطه تعادل (AReK) و انرژی آزاد تبادلی پتاسیم (EK) در خاک های زراعی به ترتیب حدود 36 و 11 درصد و به‎طور معنی دار (P≤0.01) کاهش یافت که میانگین AReK در خاک های زراعی و غیرزراعی، به ترتیب 004/0 و 0063/0 mol L-1 و میانگین EK به ترتیب 3407- و 3055- cal mol-1 بود. به دلیل تخلیه نسبی پتاسیم تبادلی در خاک های زراعی مورد مطالعه، اعمال مدیریت کودهای پتاسیمی جهت تولید پایدار توتون در منطقه شمال غرب ایران نیاز می باشد.