حجیت خبر «واحد» از دیدگاه ابن تیمیه

حجیت خبر واحد از مسایل اختلافی بین علمای مذاهب اسلامی است. برخی آن را به طور کلی در فقه و عقاید حجت نمی دانند، برخی در هر دو حجت می دانند و برخی دیگر نیز قایل به تفصیل شده اند؛ به این بیان که آن را در فقه حجت می دانند ولی در عقاید حجت نمی دانند. علت این اختلاف، در افاده علم و ظن در حجیت خبر واحد است. هرکدام که به افاده علم خبر واحد قایل شده اند، آن را در عقاید نیز حجت دانسته اند. ابن تیمیه مطلق خبر واحد را غیر از دو قسم خبر پذیرفته شده از طرف امت و خبر محفوف به  قرینه، مفید ظن می داند. به عبارت دیگر می توان گفت که او مطلق خبر واحد را در احکام و عقاید حجت نمی داند. هر قسمی که از دیدگاه ابن تیمیه افاده علم می کند، می تواند در عقاید نیز حجت باشد و هر قسمی که افاده ظن می کند، در عقاید حجت نیست. ابن تیمیه دایره اخبار ذیل عنوان «تلقی به قبول امت» را بسیار گسترده کرده و تمام اخبار صحیحین غیر از اخبار متواتر را از این نوع دانسته است. دلیل وی بر این مطلب، اجماع اهل حدیث است. به این نظریه ابن تیمیه اشکالاتی وارد است که در این مقاله به آنها پرداخته شده است.