بررسی ارتباط بین خشکسالی های آب شناسی و هواشناسی حوزه آبخیز مهارلو، استان فارس

هدف از پژوهش حاضر، بررسی روند ارتباط بین خشکسالی آب شناسی و هواشناسی حوزه آبخیز مهارلو در استان فارس است. در این تحقیق، به منظور ارزیابی خشکسالی هیدرولوژیکی از شاخص استاندارد سطح آب (SWI) و از آمار آب های زیرزمینی 60 چاه پیزومتری با طول دوره زمانی مشترک 15 ساله (1392-1378) و برای ارزیابی خشکسالی هواشناسی، از شاخص بارش استاندارد شده (SPI) استفاده شد و از آمار 18 ایستگاه باران سنجی حوزه آبخیز مهارلو طی یک دوره آماری 15 ساله (1392-1378) استفاده شد. به منظور پهنه بندی خشکسالی ها و تهیه نقشه های مربوطه، از روش های مختلف زمین آمار شامل میان یابی عکس مجذور فاصله (IDW) و کریجینگ معمولی در نرم افزار ArcGIS استفاده شد و نتایج مدل ها بر اساس معیار های میانگین مطلق خطا (MAE)، میانگین انحراف خطا (MBE) و ریشه دوم میانگین مربعات باقی مانده (RMSE) ارزیابی شد. شایان ذکر است که برای بررسی روند زمانی خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی از آزمون من-کندال استفاده شد. نتایج نشان داد که خشکسالی هیدرولوژیکی دارای روند معنی دار افزایشی بوده، در حالی که خشکسالی هواشناسی در ابتدا کاهشی و سپس افزایشی بوده، روند خاصی را دنبال نمی کند. در سال 78، بیشترین میزان خشکسالی با مقدار SWI 2.25 و در سال 81، بیشترین میزان ترسالی با مقدار SWI -2.66 رخ داده است. همچنین، نتایج نشان داد که در قسمت های جنوب غرب و مرکز بیشترین ترسالی و در نواحی شمال غربی، بیشترین شدت خشکسالی مشاهده شده است. نتایج خشکسالی هواشناسی نیز بیانگر آن بود که در سال 78 بیشترین شدت ترسالی در ایستگاه کمهر رخ داده است و بیشترین شدت خشکسالی طی سال های بعد نیز در ایستگاه کمهر رخ داده است. همچنین، نتایج ارزیابی روش های میان یابی نشان داد که روش عکس مجذور فاصله با کمینه میزان MAE (0.2688) و RMSE (0.629) به عنوان مناسب ترین روش میان یابی و نقشه شاخص SPI بر اساس کمینه MAE (0.2688) و MBE (-0.000051) به عنوان مناسب ترین شاخص در ارزیابی خشکسالی انتخاب شد.