نقش میکوریزا آربسکولار و ازتوباکتر کروکوکوم بر رشد و عملکرد ارقام مختلف لوبیا قرمز (Phaseolus vulgaris L.)

امروزه در کشاورزی پایدار بر ثبات عملکرد گیاهان زراعی در طولانی مدت با حداقل اثر بر محیط زیست تاکید می-شود. استفاده از کودهای زیستی با هدف حذف یا کاهش قابل ملاحضه اثر زیست محیطی جبران ناپذیر ناشی از مصرف بی رویه نهاده های شیمیایی در اکوسیستم های زراعی در سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. به منظور بررسی اثر کودهای زیستی میکوریزا و ازتوباکتر بر رشد و عملکرد ارقام لوبیا قرمز، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 1395 در منطقه بیران شهر لرستان اجرا شد. عامل ها شامل تلقیح با گونه های قارچ میکوریزا در دو سطح (تلقیح و بدون تلقیح)، مایه زنی با باکتری ازتوباکتر در دو سطح (مایه زنی و عدم مایه زنی) و ارقام لوبیا قرمز شامل (توده بیران شهر، رقم اختر و گلی) بودند. نتایج نشان داد که اثر هر سه عامل بر ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، طول غلاف، تعداد دانه در غلاف، تعداد دانه در بوته، عملکرد دانه و عملکرد پروتیین دانه در سطح احتمال یک درصد و اثر متقابل سه گانه عامل ها بر ارتفاع بوته، عملکرد دانه و عملکرد پروتیین دانه در سطح احتمال پنج درصد معنی دار شد. عملکرد دانه در توده بیران شهر، رقم اختر و گلی به ترتیب 56/5، 19/1و 43/2درصد افزایش یافت. بیشترین عملکرد دانه (2981/90کیلوگرم در هکتار) در تیمار مایه زنی ازتوباکتر×تلقیح میکوریزا×رقم گلی با فرم بوته رونده و رشد نامحدود به دست آمد. با توجه به یافته های این پژوهش، می توان استفاده از کودهای زیستی حاوی قارچ های میکوریزا آربسکولار را به تنهایی و یا همراه ازتوباکتر کروکوکوم، در زراعت لوبیا قرمز توصیه نمود.