ارزیابی برخی پاسخ های بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی هفت رقم زیتون در ارتباط با تحمل به یخ زدگی

دما یکی از مهم ترین عوامل محدود کننده تولید و گسترش زیتون به شمار می رود. ارقام مختلف زیتون واکنش های متفاوتی نسبت به دمای پایین دارند. بنابراین گزینش و معرفی ارقام متحمل به یخ زدگی، موثرترین روش برای اجتناب از خسارات یخ زدگی به شمار می رود. هدف اصلی این پژوهش، مقایسه میزان تحمل به یخ زدگی هفت رقم زیتون و بررسی رابطه بین تحمل به یخ زدگی با حداکثر عملکرد کوانتومی فتوسیستم دو (Fv/Fm)، کربوهیدرات های محلول، مالون دی آلدهید، تراکم روزنه، چگالی برگ و محتوای نسبی آب برگ در مرحله سازگاری به سرما بود. پس از اندازه گیری حداکثر عملکرد کوانتومی فتوسیستم دو ، نمونه های برگ از هر رقم جمع آوری و به دو گروه تقسیم شدند. گروه اول به منظور تعیین تحمل به یخ زدگی به مدت 12 ساعت در شرایط دمایی مختلف شامل (0، 5-، 10-، 15-، 20- و 25- درجه سانتی گراد) قرار گرفتند و گروه دوم نمونه ها برای اندازه گیری برخی صفات بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی استفاده شدند. نتایج نشان داد اختلاف معنی داری بین تحمل به یخ زدگی ارقام زیتون مورد مطالعه مشاهده شد. بیشترین تحمل به یخ زدگی برآورد شده مربوط به رقم های ’آمفی سیس‘، ’شنگه‘ و ’کنسروالیا‘ (به ترتیب LT50 برابر با °C 13/14-، 11/72- و 11/20-) و کم ترین تحمل مربوط به رقم ’رشید‘ (LT50 برابر با °C 6/90-) بود. شاخص Fv/Fm، کربوهیدرات های محلول و چگالی برگ در ارقام متحمل به یخ زدگی از قبیل ’آمفی سیس‘، ’شنگه‘ و ’کنسروالیا‘ بیش از سایر ارقام بود که حاکی از ارتباط مثبت این پارامتر ها با تحمل به یخ زدگی است. غلظت مالون دی آلدهید، تراکم روزنه ای و محتوای نسبی آب برگ در ارقام متحمل به یخ زدگی نظیر ’آمفی سیس‘، ’شنگه‘ و ’کنسروالیا‘ کمتر از رقم حساس به یخ زدگی ’رشید‘ بود.