آیا کیفیت بذر بر آستانه های گرمایی جوانه زنی تاثیرگذار است؟ مطالعه موردی: بذر خودمصرفی گندم (Triticum aestivum L.) رقم چمران

مدل های مبتنی بر مفهوم زمان گرمایی ابزار مفیدی برای توصیف جوانه زنی در رابطه با زمان و دما هستند. این مطالعه با هدف تعیین اثر کیفیت بذر بر آستانه های گرمایی جوانه زنی توده های بذری گندم از مشاء اولیه رقم چمران انجام شد. برای این منظور، جوانه زنی 16 توده بذری با استفاده از مدل های زمان گرمایی مبتنی بر توزیع های نرمال و لوگ نرمال برحسب دو رویکرد متفاوت ارزیابی شد. در رویکرد نخست، دمای پایه (Tb) کل جمعیت بذری ثابت فرض شد و تنوع زمان جوانه زنی میان بذرها به تنوع زمان گرمایی (θT) مورد نیاز برای جوانه زنی هر کسر معین نسبت داده شد. در رویکرد دوم، θT مورد نیاز برای جوانه زنی کل جمعیت ثابت فرض شد و تنوع زمان جوانه زنی میان بذرها به تنوع Tb آنها نسبت داده شد. شاخص های ارزیابی نکویی برازش نشان داد که دقت پیش بینی مدل های زمان گرمایی در رویکرد نخست بیشتر از رویکرد دوم بود. برحسب رویکرد نخست، توزیع لوگ نرمال در مقایسه با توزیع نرمال برازش بهتر و دقیق تری به دوره های زمانی جوانه زنی توده های بذری گندم در پاسخ به دما ارایه داد. کیفیت بذر توده های گندم به طور معنی داری حداکثر جوانه زنی جمعیت بذری، آستانه تحمل به سرما، سرعت و یکنواختی جوانه زنی آنها را تحت تاثیر قرار داد. بر اساس پیش بینی های مدل زمان گرمایی لوگ نرمال، برآورد حداکثر جوانه زنی، Tb، زمان گرمایی مورد نیاز برای شروع جوانه زنی و اندازه پراکنش θT توده های بذری به ترتیب بین 73 تا 99 درصد، 0/26 تا 3/68 درجه سانتی گراد، 250/32تا 590/04درجه سانتی گراد ساعت و 3/74 تا 6/49 درجه سانتی گراد ساعت متغیر بود.