سنگ زایی گدازه های بالشی با تکیه بر داده های کانی شناسی و زمین شیمیایی در بخش شرقی افیولیت سبزوار

گدازه های بالشی افیولیت سبزوار دارای بافت های واریولیتی، پورفیری با خمیره ریزسنگی، میان دانه ای و بادامی و کانی های پلاژیوکلاز، کلینوپیروکسن (اوژیت- دیوپسید)، اولیوین، آمفیبول (منیزیوهاستینگزیت) و کانی های کدر هستند. ترکیب شیمیایی کلینوپیروکسن ها سری ماگمایی آهکی-قلیایی و محیط زمین ساختی بازالت های قلیایی درون صفحه ای نشان می دهند. این سنگ ها از نظر زمین شیمیایی، دو گروه 1) در اصل آندزیت، آهکی-قلیایی و دارای TiO2 پایین و 2) بازالت های قلیایی با TiO2 بالا تقسیم می شوند. با توجه به نمودار عناصر کمیاب بهنجار شده نسبت به بازالت های پشته های میان اقیانوسی مورب عادی ((N-MORB، گروه 1 غنی شدگی در Th، U، La و تهی شدگی در Ta، Nb و Ti و گروه 2 غنی شدگی Th، Ta و Nb نشان می دهند. سنگ های آهکی-قلیایی در محیط زمین ساختی فرورانش و در اثر پوسته قاره ای تولید شده و در جنوب صفحه توران فوران یافته اند. برخلاف آن، سنگ های قلیایی در صفحه اقیانوسی تشکیل می شوند و سپس به طور زمین ساختی به مجموعه جلوی قوس افزوده می گردند.