جستاری پیرامون انتساب دعای صباح به حضرت امیربا تحلیل سندی و نسخه شناختی آن

نخستین بار دعای صباح مشهور در مفاتیح الجنان را علی بن الحسین بن حسان بن الباقی قرشی الحلی، زنده به سال 653 یا 655ق، در اختیار المصباح روایت کرد. یحیی بن قاسم العلوی در 734ق به آن دست یافت. علی بن عبدالعالی کرکی نیز به درویش محمد اصفهانی، به سال 935 یا 939ق اجازه نقل دعا را داد. بررسی سند و تحلیل نسخه شناختی، هدف نوشتار حاضر است تا انتساب آن به علیR را محک زند و معنای اصطلاح مشهور درباره دعا را دریابد. اصطلاح مشهور ظاهرا از باب عمل به احادیث من بلغ و قاعده تسامح در ادله سنن و شهرت عملیه بوده است. از جمله قراین انتساب دعا به علیR، علو مضمون ذکر شده که صرفا سبب «استحکام» و «احتمال» صدور است نه منتسب کردن دعا به امیرR. ثبت نشدن دعا در عصر غلبه نگارش ها در ادعیه، فاصله حیات نخستین راوی با عصر امامR، طریق «وجاده»، فترت نقل، ثبت نشدن دعا در ادعیه معاصر ابن الباقی، مقارنه نگارش دعا در زمان خلافت عثمان و رونق کتابت دعا در زمان صفویه و استفاده از عنصرهای لفظی ناکاربرد در متون قرن نخست هجری در دعای صباح از جمله دلایل تردید این انتساب از دوازده دلیل برشمرده این نوشتار است.