درآمدی بر روش تحقیق: رویه های استاندارد تحلیل داده های کیفی

پیدایش و گسترش روش شناسی کیفی در خلال چند سال اخیر در جامعه علوم اجتماعی و انسانی ایران، موضوع مناقشات و مجادلات ضمنی نظری و روشی متعددی بوده است. توجه و گسترش روزافزون استفاده از روش های کیفی در جامعه دانشگاهی کشور، نه تنها مستلزم آشنایی با این روش شناسی و چگونگی طراحی و اجرای آن است، بلکه نیازمند آشنایی با رویه های تحلیلی این روش ها و استفاده از آن ها نیز می باشد. اما این رویه های استاندارد به ندرت به صورت مقاله کاربردی معرفی شده است. هدف این مقاله، معرفی رویه های استاندارد تحلیل داده های کیفی و فنون مرتبط با آن به صورت خلاصه و کاربردی است. لذا تلاش شده است به کمک روش پژوهش منابع کتابخانه ای، 11 روش جامع این حوزه مورد بررسی قرار گیرند. این روش ها عبارتند از: تحلیل مردم نگارانه تماتیک، تحلیل نظریه زمینه ای، تحلیل روایتی، تحلیل پدیدارشناسی، تحلیل محتوای کیفی، تحلیل مکالمه، تحلیل نشانه شناختی، توصیف ضخیم، تحلیل موقعیتی، تحلیل گفتمان و تحلیل داده های مشاهده ای. در بخش پایانی مقاله نیز، خلاصه کاربردی از شیوه کدگذاری در روش های کیفی ارائه می شود.