آنالیز ارگونومیک وضعیت گردن در کاربران کامپیوتر به منظور شناسایی ریسک فاکتور های ایجاد کننده اختلالات اسکلتی عضلانی

اختلال گردن یک شکایت رایج در کاربران کامپیوتر است که بر عملکرد و خستگی افراد تاثیر می گذارد. مطالعات متعددی رابطه بین ناراحتی گردن و کار با کامپیوتر را تایید کرده است. اما تمرکز بر ریشه های این اختلالات می تواند برای اقدامات پیشگیرانه و بهبود طراحی ایستگاه های کاری استفاده شود. بنابراین هدف اصلی این مطالعه، تحلیل وضعیت گردن در کاربران کامپیوتر و شناسایی عوامل مرتبط با آن است که باعث اختلالات اسکلتی عضلانی می شوند.

این مطالعه توصیفی- تحلیلی بر روی 169 نفر از کارمندان اداری یکی از بیمارستانهای دولتی شهرستان قم انجام شد. یک پرسشنامه محقق ساخته برای جمع آوری اطلاعات جمعیتی و اطلاعاتی در مورد ناراحتی های ناحیه گردن استفاده شد. بخشی از پرسشنامه مربوط به طراحی ایستگاه کار و بخش دیگر، نمره درد در ناحیه گردن برای تعیین شدت درد و زمان است که برای این منظور از مقیاس پنجگانه لیکرت استفاده گردید. برای تعیین زاویه گردن، از روش عکاسی استفاده شد. در نهایت، از نرم افزار SPSS نسخه 22 برای تعیین ارتباط بین پارامترهای اندازه گیری شده فردی و محل کار با  اختلالات اسکلتی عضلانی در ناحیه گردن استفاده شد و از آزمون های آماری مناسب برای مقایسه میانگین و اطلاعات همبستگی استفاده شد.

رابطه بین متغیرهای جمعیت شناختی و شیوع اختلالات گردن در میان کاربران کامپیوتر نشان داد که دو عامل ارتفاع (P=0/023) و جنسیت (0/012 = P) ارتباط معنی داری با اختلال گردن داشتند. همچنین نتایج نشان داد که در میان ابعاد آنتروپومتری مورد بررسی، ارتفاع، ارتفاع مانیتور از سطح میز و ارتفاع آرنج در حالت نشسته تا ارتفاع چشم ارتباط معنی داری با ناراحتی گردن داشت (P<0/05). تجزیه و تحلیل نسبت شانس نشان داد که زاویه های متوسط ​​و شدید مانیتور نسبت به موقعیت خنثی (زاویه مانیتور کمتر از 10 درجه) می تواند ناراحتی گردن را به ترتیب1/925 و 3/137  افزایش دهد. اگر چه تنها زاویه ی مانیتور شدید (بیش از 20 درجه زاویه ی پیش یا عقب) ارتباط معنی داری با زاویه ی خنثی دارد (P=0/022).

بطور کلی می توان نتیجه گرفت که طراحی ایستگاه کار و آموزش مرتبط با ارگونومیک برای کاربران رایانه، معیارهای ایستگاه کاری مانند ابعاد ارتفاع چشم، ارتفاع مانیتور از سطح میز و ارتفاع آرنج در حالت نشسته به ارتفاع صحیح را اصلاح می کند. با این حال، تعیین سهم هر مولفه به شدت برای تحقیقات بعدی توصیه می شود. این امر می تواند اقدامات پیشگیرانه ای را برای کاهش وضعیت نامطلوب گردن ایجاد کند.